| Stan van Engelen on Thu, 11 Oct 2001 16:21:01 +0200 (CEST) |
[Date Prev] [Date Next] [Thread Prev] [Thread Next] [Date Index] [Thread Index]
| [Nettime-nl] DNW nieuwsbrief, nummer 5 |
== Dit is de onregelmatig verzonden elektronische nieuwsbrief == == van de redactie van het VPRO televisieprogramma DNW. == ====== deze week: - Afghanistan, centrum van de wereld - documentaire "Afghanistan: The Dark Ages" zondagavond bij de VPRO - John Cooley's "The Unholy Wars" - a.s. maandag weer een nieuwe DNW ====== Het centrum van de wereld wil zich nog wel eens verplaatsen maar het ligt op het moment ontegenzeggelijk in Afghanistan. Daar wordt een land, een godsdienst en misschien wel de hele wereld gegijzeld door een aantal moderne desperado's die het terrorisme eerst geprivatiseerd en vervolgens geglobaliseerd hebben, compleet met een doeltreffende, internationaal aansprekende mediacampagne. Eigenlijk precies zoals McDonald's het met de hamburger heeft gedaan. De voortrekkers van privatisering en globalisering zelf staan er ondertussen raar van te kijken. Nu -we schrijven dit op Day Four van het deel "America Strikes Back"- wordt er nog flink gebombardeerd maar de kans is groot dat dat de Amerikanen en hun bondgenoten op nog grotere achterstand zet. "It just doesn't make sense to drop a one million dollar missile on a fourteen dollar tent", zoals een ervaren generaal een paar weken geleden al opmerkte. Niet alleen is er de les van de geschiedenis die niet bleek op te willen houden (van Djengis Khan tot de Sovjet-Unie liepen veroveraars stuk op Afghanistan), maar vanuit het oogpunt van propaganda is het misschien ook niet echt slim. Dit is een nieuw soort oorlog, een oorlog tegen een netwerk, en die wordt voor een belangrijk deel "virtueel" uitgevochten: in de media, via het internet, in informatienetwerken en mondiale geldstromen. Misschien hadden de Amerikanen zich daarom beter kunnen beperken tot het alleen maar droppen van voedsel. Dat had hun tegenstanders pas echt in verwarring gebracht en henzelf in deze mediaoorlog misschien een belangrijke voorsprong gegeven. Nu moet Amerika het doen met een wrakkige alliantie waarin hypocriete Arabische politici een veel te belangrijke rol kunnen spelen; met CNN-klonen als Al Jazeera die ze volkomen terecht niet naar hun hand kunnen zetten; met steeds meer kritiek in eigen land en met kleine maar felle groepjes aanhangers van Bin Laden die van Indonesi� tot Soedan alle media-aandacht naar zich toetrekken en op hun beurt hun eigen overheden trachten te gijzelen . In plaats van in de gewenste rol van verlosser van de geplaagde Afghaanse bevolking hebben de Amerikanen zich binnen de kortste keren in de rol van agressor gemanoeuvreerd. En kom daar maar weer eens uit. Wat was ook alweer het hoofddoel van deze actie? Het doel waarin iedereen zich kon vinden, ook de Arabische landen zelf, was het uitschakelen van het uitermate repressief regime van de Taliban dat hoogstwaarschijnlijk voor een groot deel in leven wordt gehouden door geld en steun van Bin Laden en de zijnen, zodat deze terroristen het land niet langer kunnen gebruiken als uitvalsbasis voor hun wereldwijde jihad. Hoe de strijd dan zo te voeren dat iedereen dat doel voor ogen blijft houden en het bereikt wordt, dat is de opdracht waarvoor de Amerikanen zich geplaatst zien. En het antwoord op die vraag is dus nog niet gevonden. Maar het lijkt erop dat een deel van het antwoord is dat we zelf een deel van het probleem zijn en niet de oplossing. De manier waarop onze eigen media met deze crisis omgaan, van CNN tot ons eigen NOS-journaal, leidt niet tot begrip maar eerder tot de volgende vergissing. Stoere journalisten worden overal ingevlogen en krijgen ��n of twee minuten om "hun deel" van de wereld neer te zetten. Experts worden met busladingen naar de studio's gereden en ieder krijgt pakweg vijf minuten om waar hij of zij tien of twintig of zelfs dertig jaar over heeft nagedacht in keurige soundbites aan de man te brengen. Ik overdrijf een beetje, maar toch echt niet meer dan een beetje. Wil ik echt weten wat er aan de hand is en hoe dat zo gekomen is, zodat ook voor mij als kijker het doel duidelijk blijft, dan is de televisie op dit moment niet mijn beste vriend. Dat veel mensen veel meer willen weten, blijkt uit al die e-mails die momenteel rondgaan met hele of halve artikelen die her en der op het net zijn gevonden. Soms zitten er hele scherpe observaties bij waar je veel aan hebt, maar de overvloed ervan maakt het toch heel moeilijk samenhang aan te brengen in de eigen mening over wat er nu gebeurt. Eigenlijk wil ikzelf, merk ik, maar twee dingen: harde informatie over Afghanistan zelf en de huidige situatie daar, en goed onderzochte achtergrondinformatie die mij kan uitleggen hoe we hier met z'n allen in beland zijn. Dat eerste is wat ik eigenlijk verwacht van echte onderzoeksjournalistiek, voor het tweede wend ik me tot de geschiedschrijving. Beide vakken waren bijna afgeschaft: ze zijn saai, nemen veel te veel tijd en je kunt er niet rijk mee worden, maar godzijdank zijn er nog resten van te vinden. ________________________________ DOCUMENTAIRE: THE DARK AGES Er zijn nog een paar "ouderwetse" journalisten die niet alleen weten waar ze het over hebben maar ook de moed hebben om het ter plekke te gaan uitzoeken. Zo iemand is John Simpson, hoofd buitenlandredactie van de BBC, die momenteel in Afghanistan is. Samen met cameraman Peter Jouvenal komt hij er sinds 1980 en hij heeft nu zijn ervaringen samengevat in een documentaire van 45 minuten: "Afghanistan: The Dark Ages". Simpson en Jouvenal geven een unieke en betrokken inkijk -ze waren zelfs ter plekke op het moment dat de mediaschuwe Mohammed Omar het gewaad van de profeet aan zijn volgelingen toonde en definitief tot leider van de Taliban werd gekozen, waanzinnige beelden. De documentaire werd afgelopen zondag vertoond op de BBC en is komende zondag om 20.55 uur te zien bij de VPRO op Net 3 (voor onze Belgische lezers: dezelfde documentaire wordt op zondag om 20.30 uur ook door Canvas uitgezonden in het programma Panorama). ____________________________ LEESVOER - 'UNHOLY WARS' En dan zijn er altijd nog journalisten, wetenschappers of schrijvers die de moeite nemen om zich een aantal jaren in een onderwerp te verdiepen en hun belangstelling en research te vertalen in een boek waar we echt iets aan hebben. Zo iemand is John Cooley, die in zijn "The Unholy Wars" (waarvan de herziene tweede editie in juni 2000 werd afgerond) het centrum van de wereld met terugwerkende kracht in Afghanistan legt. Cooley documenteert, in eigen woorden "...the course and the consequences of a strange love affair which went disastrously wrong: the alliance, during the second half of the twentieth century, between the United States of America and some of the most conservative and fanatical followers of Islam." Amerikaanse inlichtingendiensten, zelden op zoek naar vrienden en altijd naar vijanden van zijn vijanden, sloten een verbond met Pakistan en Saoedi-Arabi� (waarbij op de achtergrond ook landen als Egypte en China waren betrokken) voor wat de laatste slag van de Koude Oorlog zou worden: de voor de Sovjet-Unie fatale strijd om Afghanistan. Geen van de bondgenoten had veel zin om die strijd zelf te voeren en onder leiding van de CIA werd er daarom een huurlingenleger opgezet, getraind, bewapend en gefinancierd - dat laatste voornamelijk door hen toe te staan de wereld te overspoelen met hero�ne. Toen de Russen Afghanistan in 1989 met hangend hoofd verlieten, was de wereld rijp voor een nieuw hoofdstuk. De Berlijnse Muur viel en het Westen begon aan een triomftocht. Achtergelaten in Afghanistan begonnen deze huurlingen te werken aan hun eigen variant van een nieuwe wereld. Cooley zet het allemaal keurig op een rijtje en vertelt een verhaal dat begint bij Carter en Brezhnev en dat eindigt bij wat hij "the globalization of violence" noemt. Voor meer informatie over John Cooley's boek en andere literatuur, zoals bijvoorbeeld het zeer informatieve "Taliban: Islam, Oil and the New Great Game in Central Asia" van Ahmed Rashid, kunt u terecht op onze website: http://dnw.vpro.nl/leesvoer In de nieuwe rubriek LEESVOER zetten we op onze site met regelmaat boeken in de schijnwerper terwijl er zich tegelijkertijd een steeds uitgebreidere 'literatuurlijst bij de nieuwe wereld' zal ontwikkelen. _________________________________ MAANDAG: IEDEREEN EEN COACH! Aanstaande maandag om 20.30 uur is de volgende aflevering van DNW: "Iedereen een coach!" De nieuwsbrief bij die uitzending volgt dit weekend. Met vriendelijke groet George Brugmans eindredacteur ============================ Voor meer informatie kijk op onze website: http://dnw.vpro.nl *** Reacties zijn altijd welkom. U kunt ze sturen naar: [email protected] *** aan- of afmeldingen voor deze elektronische nieuwsbrief: [email protected] (met respectievelijk subscribe / unsubscribe als subject, de rest van de mail moet leeg blijven) ______________________________________________________ * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek. * Meer info, archief & anderstalige edities: * http://www.nettime.org/. * Contact: Menno Grootveld ([email protected]).