Re: [Nettime-nl] NEW$ - call for questions

[Leo Lake <lake@lake.nl>]

Dag,
<<
"Het nieuws bestaat niet meer in onze informationele beeldcultuur. Alles 
is virtuele actualiteit" zegt Henk Oosterling. "Door de snelheid en 
transparantie is de tegenstelling tussen theorie en praktijk opgeheven. 
Het gaat eerder om conceptualiteit en een letterlijke reflectie van de 
media".
>>
Boeiende regels zijn dit, maar wel lastig. Voor zover ik het begrijp, ben 
ik het er niet helemaal mee eens.
"Nieuws bestaat niet meer in onze ...."
Nieuws bestaat wel. CNN, journaals, actualiteitsrubrieken, kranten ze 
brengen allemaal nieuws. Dat werkt als volgt (je moet een filosoof 
blijkbaar alles uitleggen). Eerst gebeurt er iets, dan wordt beoordeeld 
of het nieuws is en als het antwoord bevestigend is dan wordt het 
gepubliceerd of uitgezonden. Het interval tussen de gebeurtenis en het 
moment van publiceren is wat korter geworden in de loop der jaren, maar 
ze vallen nog steeds niet samen. Tussen het gebeuren en het nieuws zit 
daarenboven niet alleen tijd, er zit ook een 'procedure'. De procedure 
behelst selectie van het nieuws en de opwerking ervan tot iets 
publicabels of uitzendbaars. In die procedure spelen de 
beeldprofessionals onmiskenbaar een steeds grotere rol, zelfs een 
dominante rol. De afstand tussen theorie (=nieuws+intepretatie ?) en 
praktijk(=praktijk?) is dus niet alleen tijd, maar ook procedure. De 
afstand wordt tegenwoordig meer bepaald door de procedure dan door de 
tijd, daarin heeft Oosterling gelijk, maar dat betekent zeker niet dat 
het is opgeheven. Integendeel.

"... informationele beeldcultuur. Alles is virtuele actualiteit..."
Mensen zien vaker de publicatie over, of de uitzending van, een gebeuren 
dan het gebeuren zelf. Dat is waar, maar daaruit volgt niet dat men de 
publicatie of uitzending verwart met wat er werkelijk gebeurt. Als je 
Sharon wilt vermoorden moet je niet op de televisie schieten, dat weet 
iedereen, een enkele gek daargelaten. Mensen kennen het verschil tussen 
nieuws en werkelijkheid, net zoals het verschil tussen droom en 
werkelijkheid. En ze weten dat het nieuws niet echt is: ze weten dat de 
Story liegt.

"Door de snelheid en transparantie is de tegenstelling tussen theorie en 
praktijk opgeheven."
Ik ga er vanuit dat met theorie hier het nieuws en de daarin vervatte 
interpretatie bedoeld wordt, want deze geeft altijd een soort model van 
de werkelijkheid en dat met praktijk bedoeld wordt dat waarover het 
nieuws gaat. Welnu, Oosterling suggereert nu dat het verschil tussen 
theorie en praktijk kleiner wordt naarmate het nieuws sneller 
geproduceerd wordt. Het woord transparantie spreekt in dit verband 
boekdelen. Maar die suggestie is volstrekt onjuist. De afstand tussen 
theorie en praktijk wordt minder bepaald door de tijd die er tussen ligt 
dan door de procedure die er tussen ligt. De tijd mag die afstand minder 
maken, de procedure maakt haar juist groter. Die procedure behelst niet 
alleen selectie van wat er getoond moet worden, maar behelst ook de 
manier waarop het nieuws verhaalt wordt. Die weergave nu is tegenwoordig 
ALLES BEHALVE transparant. De ramp van 11-9 is gebracht als een 
rampenfilm, niet als een poging de gebeurtenis te doorgronden. Dat komt 
deels omdat het beeld minder geschikt is voor reflectie.  De weerstand 
(noem het een kritische houding of reflectie) die mensen hebben tegen het 
al te snel laten inglijden van het woord, heeft men nog niet voor het 
beeld. Ik ben geen psycholoog, maar ik vermoed dat het beeld in de 
menselijke geest altijd een sluiproute om de reflectie heen zal vinden. 
Het rampenfilmmodel is deels ook veroorzaakt door het feit dat de 
beeldprofessionals een ramp beter begrijpen dan de waarheid, want dat 
laatste vereist altijd studie en onderzoek. Dat onbegrip voor de 
werkelijkheid vergroot de afstand tussen nieuws en werkellijkheid. Dat 
onbegrip, ik veroorloof me een zijsprong naar de verbittering, ligt ten 
grondslag aann zo ongeveer alle ambachten die zich richten op impact, 
imago, communicatie, design en soortgelijke viezigheden meer en maakt dat 
deze vakgebieden eerder de normen en waarden  en professionele interesses 
van deze mensen en hun maatschappij weerspiegelen, dan de werkelijkheid. 
Het nieuws van tegenwoordig is alleen maar  transparant voor hen die zich 
naadloos hebben weten aan te passen aan heersende normen en waarden, 
anderen kunnen de dragers van het nieuws beter uit huis verwijderen en 
artikelen en boeken lezen van mensen wiens hart nog uitgaat naar de 
werkelijkheid.
"Het gaat eerder om conceptualiteit en een letterlijke reflectie van de 
media" 
Dus niet. De professonele nieuwsmakers doen niet aan letterlijke 
reflectie, ze doen aan reflexmatige verstoring van de werkelijkheid. De 
remedie, zowel in Oosterlings's analyse als in mijn verbiage, zou 
neerkomen op het inlassen in de procedure van ijkmoment, momenten dus 
waarin de vraag centraal staat: "is het nieuws, mijn nieuws, trouw aan de 
werkelijkheid?". Bij Oosterling zou de vertraging alleen al voldoende 
zijn. Volgens mij is dat niet voldoende, en moeten we toe naar een vorm 
van nieuws waarin interpretatie, en reflectie (en dus vooroordelen en 
kromme redeneringen) dichter aan de oppervlakte liggen dan bij het beeld 
en het beeldverhaal. Een goede eerste stap zou zijn om het nieuws te 
vrijwaren van beelden en slechts met de grootst mogelijke omzichtigheid 
weer herinvoeren.
Ik zie dat het Sandberg instituut gedomineerd wordt door de 
beeldprofessionals, getuige ook de trendy schreeuwerige website met 
irritante flash-movie. Ik hoop dat een van de vragen die ze zichzelf 
willen stellen is: "zal ik ophouden met het nieuws te verzieken met 
beelden en gewoon proberen te vertellen wat er gebeurd ?". Doen ze dat, 
dan is de kans redelijk dat ik na een paar jaar  weer een tv aanschaf, 
bij leven en welzijn. Een andere vraag die ze zich zouden kunnen stellen 
is hoe ze, als ze onverhoopt toch willen vasthouden aan hun vak, de 
reflectie in een beeldverhaal kunnen brengen, zelfs wanneer dat verhaal 
met razende spoed gemaakt moet worden.
Nee, ik ga die vraag daar op hun website niet stellen. Ik heb geen zin om 
eerst door een brei aan zinloze beelden te  waden alvorens vaste grond 
onder de voeten te krijgen.
L.
E. lake@lake.nl
W. http://www.lake.nl
______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).