[Nettime-nl] Kraakberichten uit het Geneefse...

[Patrice Riemens <patrice@xs4all.nl>]

Begin dezer maand was ik even in Geneve, maar te kort om echt diep op de - 
treurige - ontwikkelingen in te gaan (bovendien 'moest' ik een hele dag op 
het meer dorbrengen aan boord van fraai gerestaureerde en prachtig varende 
salonraderstoomboten...;-) en voor de rest zat ik bij vrienden, weliswaar 
afkomstig uit de alternatieve culturele scene, maar thans druk bezig met 
het ontwikkelen van VJ-ing software (http://www.garagecube.com/modul8 voor 
bellangstellenden).

Een paar dagen geleden is Geneeve's beroemdste kraakpand, RHINO (*), op 
weinig zachtzinnige wijze ontruimd. RHINO bestond 19 jaar, en bood naast 
huisvesting ook aan cultuur plaats, waaronder de bekendste alternatieve 
stek van de stad Cave 12, met een wereldwijde reputatie. Een paar dagen 
eerder was een ander beroemde pand, "La Tour" op nog bottere wijze 
ontruimd. Dit tegen het achtergrond van veranderde lokaal-politieke 
omstandigheden en met name het optreden van een man, hoofdofficier van 
justitie (funktioneert in het Zwitsers bestel als een soort wethouder, met 
politieke bevoegdheden dus) Daniel Zappelli.

Onder zijn bewind is sinds 2002 het aantal kraakpanden drastisch 
afgenomen, van 122 naar 27. In de jaren '80 had Geneve zich ontwikkeld tot 
een walhalla van het kraken, welwillend ondersteud door de autoriteiten 
(er werden zelfs 2 politie agenten vrij gemaakt om het kraakgebeuren 
positief te begeleiden!) en de politiek, geschokken door een nijpend 
woningtekort tegelijk met veel leegstand. Dit is nu allemaal veranderd 
onder druk van de toenemende dictatuur van de economie en veranderde 
politieke inzichten - terwijl de kantonale regering van linkse signatuur 
heet te zijn. 

Maar ook 'boos rechts' is ideologisch krachtig teruggekomen en verklaart 
in welwillende media (de meesten) de heiligheid van het privaat eigendom 
gekoppeld aan de zegeningen van de markt om de schaarse woning resourses 
'effectief' te verdelen. Of zoals een bevriende geograaf dat gedachtengoed 
ooit typeerde: "de oplossing voor geen dak boven je hoofd is meer geld te 
gaan verdienen". In een internationale stad stad als Geneve wier o.g. 
markt planetair van omvang is, ziet het er dan niet erg goed uit voor de 
lokale ploeteraars.

Geen overweging voor Daniel Zapelli, die al aangekondigd heeft de 
overgebleven kraakpanden niet allemaal meteen te zullen gaan ontruimen - 
tenzij er concrete plannen bestaan van de eigenaren om deze "op de 
onroerend goed markt aan te bieden" (letterlijk citaat). Om zijn zin door 
te drukken schuwt Zapelli het verkennen (en overschijden) van de grenzen 
van de rechtstaat niet: zo werden alle bewoners van 'La Tour' voor 
een zg. identiteitscontrole door de politie naar het bureau meegenomen, 
waarna de eigenaar door een notaris leegstand (!) liet constateren, en 
onmiddelijk het pand in bezit nam, en zijn arbeiders het interieur kort en 
klein liet slaan, en de boedel van de bewoners in vuilniscontainers liet 
kieperen en afvoeren (**). Een achtergebleven bewoner, die zich in een 
badkamer verstopt had is toen door de politie aangehouden en afgevoerd, 
wegens huisvredebreuk (!).

Zapelli heeft namelijk nogal last gehad van de juridische tegenstand van 
zijn slachtoffers, die ondersteund worden door sympathiserende 
rechtsdeskundigen van bepaald niet de lichtgewicht categorie. Tot aan het 
Zwitserse Federale Hof moest hij al in het stof bijten, en verschillende 
procedures lopen nog - en zo is Rhino hangende nog niet besliste zaken 
waarschijnlijk geheel onrechtmatig ontruimd. In een niet bebaald 
geruststellende parallel met andere soortgelijke gebeurtenissen in Europa 
ziet men dat de gevestigde de aloude krakersslogan "jullie rechtstaat is 
de onze niet" voor eigen gebruik heeft gerecycled tot "onze rechtstaat 
geldt niet voor jullie".

Maar je kan het ook anders bekijken, zoals een blogger het deed (of liever 
een niet-zero-comments reactie ;-) op een blog): Na 19 jaar had RHINO 
zichzelf overleefd. En 'La Tour', na vijf, trouwens ook. Deze panden waren 
een anachronisme geworden in een veranderde Zeitgeist, en waren 
niet, zoals andere vormalige kraakpanden met de tijd meegegaan dmv 
innovatieve 
eigendoms of huur constructies, en die zijn met name in Zurich en Geneve 
tamelijk succesvol gebleken - in Zurich staat het allerduurste en 
allerluxueuste kraakachtig (het is namelijk nieuwbouw, in eigendom!) ooit: 
Kraftwerk1. En in Amsterdam gaat men ook alweer, na de semi-debacle van 
het broedplaatsen concept, die kant op, al betreft het nu nog alleen maar 
een 'werkpand': het voormalige Volkskrant gebouw, beheerd door Urban 
Resort.   

Ondertussen heeft het treurig verhaal in Geneve wel een tamelijk 
onverwacht en vrolijk staartje gekregen. Miloon Kothari, de speciale 
raporteur voor de VN voor huisvestingsaangelegenheden (voor wie het even 
vergeten was: propere huisvesting is een universeel mensenrecht) is zich 
namelijk met de zaak van de Geneefse ontruimingen gaan aanbemoeien en 
gaat Zapelli en het Kanton om uitleg vragen. Hij meent nl. dat zowel de 
gevolgde procedures alsook de uitvoering daarvan (Rhino werd bijvoorbeeld 
in stromende regen ontruimd, en vrouwen - waarvan een zwangere - met 
kinderen pardoes op straat gezet) mogelijkerwijs een schending van 
fundamentele rechten inhouden. Heftig geknarsetand natuurlijk voor de 
Geneefse regenten die pronken met het Internationale karakter van hun 
stad,de Vereenigde Naties voorop, maar ontdekken dat je misschien niet 
helemaal wegkomt met lokale praktijken die het daglicht van diezelfde 
internationale waarden en normen schuwen.



(*) RHINO staat voor 'retour des habitants dans les immeubles non occupes' 
oftewel terugkeer van bewoners in niet gebruikte panden.

(**) De eigenaar beweert dat alleen 'kapotte spullen' weggegooid werden, 
terwijl persoonlijke eigendommen zorgvuldig ingepakt en op zijn kosten 
opgeslagen zijn.

URLs:

Projet RHINO:  http://rhino.la/projet.html  (site van het pand)

artikel in Le Monde over de ontruiming (snel wezen voor dat het 
sluit>betalen!):
http://www.lemonde.fr/web/article/0,1-0@2-3214,36-938645@51-938739,0.html

artikel over Miloon Kothari in Le Temps.ch:
http://www.letemps.ch/template/transmettre.asp?contenupage=nlreader&page=newsletterdisplay&id=13&NLArtID=10149

interview met Miloon Kothari waarin hij zijn bedenkingen uit in La Tribune 
de Geneve: niet meer op de site, op aanvraag verkrijgbaar.

Meer over (de toekomst van) kraakpanden Geneve (dossier van La Tibune de 
Geneve):  
http://www.tdg.ch/pages/home/tribune_de_geneve/l_actu/dossiers/detail_dossier/(contenu)/108386


Urban Resort (Amsterdam):  http:/www.urbanresort.nl

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).