Re: Kennis/Tekst/Beeld was :Re: [Nettime-nl] Re: Laura: De kennis van Wikipedia

[Alle van Meeteren <praktische@eenvoud.demon.nl>]

Nettimers,

Allereerst excuus. Vanochtend plaatste ik vier berichten op de 
e-maillijst. Ze verschilden van elkaar, maar dat was bij vluchtige 
lezing niet te merken. Ik liet wat ik te melden had namelijk voorafgaan 
door een beschrijving wat er eerder in de discussie gezegd was. Twee 
mensen maakten mij opmerkzaam op het misverstand dat ik opriep. Ik heb 
besloten dit vijfde bericht ter correctie te plaatsen.

Anders dan bij de berichten vanmorgen, laat ik mijn reactie voorafgaan 
door alleen referentie in eigen woorden naar de voorgaande posting. 
Daarna plaats ik mijn reactie. Na mijn reactie bied ik de referenties 
aan naar de postings die eerder in de draad passeerden, in omgekeerde 
tijdsvolgorde.

Omdat dit een herstelacties is, zullen jullie vier maal een referentie 
en de reactie daarop aantreffen. Dit wordt gevolgd door herinnering aan 
de eerdere discussie.

Ik ben mij bewust dat deze werkwijze in eerste instantie vervreemding 
zal oproepen. De woorden die ik kies om aan een posting te refereren 
zijn niet de woorden die de schrijver van die posting gekozen zou 
hebben. Het staat iedereen dan ook helemaal vrij in een eventuele 
reactie waarin deze methode wordt gebruikt, mijn referentie te vervangen 
door een eigen verwoording. Daar hoeft geen verantwoording voor te 
worden afgelegd.

Alle

***

8. Andreas Jacobs verlangt naar contact met de rotsvaste werkelijkheid. De
beeldcultuur verhult deze in een opdringerige wolk van instabiele
subjectiviteit.

-----
Bovenstaande zin kwam bovendrijven, terwijl ik zocht naar woorden om
Andreas’positie voor mijzelf te vatten. De zin is subjectief en rijk aan
beelden. Wat zegt die zin over Andreas’positie, zoals deze er door mijn ogen
uitziet? Is het mogelijk een zin te maken over Andreas’ positie zonder dat
daarin mijn mening over die positie doorschemert?

Schopenhauer zal Andreas bijgevallen zijn. Ik vraag me af hoe je de 
waarde van
leven en van waarheid tegenover elkaar moet afwegen. Het genot contact te
hebben met de waarheid, dat bereikt wordt na lijden in versterving, is voor
Schopenhauer het lijden in versterving waard. Leven is lijden; ik wil niet
lijden, dus moet ik maar niet leven, lijkt Schopenhauer te zeggen. Is 
dat wat
Andreas bedoelt als hij schrijft dat we ons moeten ontdoen van elke 
beleving om
dichter bij de waarheid te komen?

Tegen Andreas – en Schopenhauer – wil ik opmerken dat het leven (en het
waarnemen) ook zijn aangename kanten kent. Het is een voortdurend 
experiment.
Er zijn risico’s, maar de mogelijke winst is het waard die risico’s te
nemen. Eens zal het risico zich voordoen, maar men hoeft het leven om 
die reden
niet te laten.

Alle, filosoof

***

7. Andreas Jacobs houdt staande dat de werkelijkheid wordt ontsloten. 
Hij vindt
voor die mening steun in de kennistheorie. Onbekendheid met die theorie 
geeft
de beeldcultuur de kans terreur uit te oefenen.

____

Andreas heeft kennelijk weet van een werkelijkheid buiten onze 
perceptie. Tenzij
hij geloof inschakelt, kan hij die kennis alleen maar hebben opgedaan met
gebruikmaking van perceptie. Hij laat toe dat sommige perceptie niet
informeert over de werkelijkheid. Ergens is er dus een filter, waarmee 
bepaald
kan worden of iets dat is waargenomen deel uit maakt van de 
werkelijkheid of
een illusie is. De kennistheorie, waar Andreas naar verwijst, zal over 
het hoe
en wat van dat filter vertellen. Zolang Andreas dat filter echter niet 
actief
aandraagt, blijf ik geloven dat wat ik hoor en zie en voel de 
werkelijkheid is
en laat ik mij door de werkelijkheid afstraffen als ik mij vergis.

Alle, filosoof.

***

6. Theo Ploeg bekent zich als wetenschappelijk idealist, waar hij in 
Andreas Jacobs
een empirist meent waar te nemen. Hij vraagt Andreas of er in zijn visie
verschil is tussen een talig contact met de werkelijkheid, of een 
contact via
beeld.
Na dit filosofische uitstapje vraagt hij weer aandacht voor de 
verhouding tussen
het bestaan van dingen of personen en hun aanwezigheid op www. Hij stelt 
dat
niet aanwezig op www of delen ervan die in de belangstelling van een hype
staan, gelijk staat met niet bestaan.

----
Theo’s stelling is consequent vanuit een idealistische opvatting over de
werkelijkheid. Wat niet tot mij doordringt, kan niet bestaan. Theo 
leverde zijn
positie met een bijvoegelijk naamwoord: wetenschappelijk. Hij erkent ook 
het
bestaan van dingen op basis van afleidingen uit de directe waarneming, zo
begrijp ik dat. Ik mag het ‘niet bestaan, want niet op www’ dus niet 
letterlijk nemen.
Theo doelt op een sociaal bestaan; een voor anderen bestaan. Dit zou 
niet meer
kunnen zonder aanwezig te zijn op www. Dit lijkt mij echter evident. Als je
je niet vertoont in de club, word je bestaan vergeten.

Alle, filosoof.

***

5. Andreas Jacobs is van mening dat kennis en beeld uit hun aard niet 
met elkaar
vergelijkbaar zijn. Hij wijst op het feit dat kennis die aan een
betekenisdrager wordt toevertrouwd, niet langer noodzakelijkerwijs een 
plaats
dient te hebben in het geheugen. Hij ziet daarom actieve kennis verloren 
gaan
als gevolg van een toenemend gebruik van beelden als containers voor 
kennis.

-----
Ik lees in de vraag van Hendrik-Jan - anders dan Andreas - geen poging 
kennis en
beeld te vergelijken met het doel analogien op te sporen. De vraag stelt de
verhoudingen tussen tekst of beeld ten opzichte van kennis aan de orde. 
Tekst
en beeld zijn beide kennisdragers. Maar tekst is passief. Er is actie 
(lezen)
nodig door degene die de kennis zoekt. Beeld is actief. De kennis wordt
aangedragen. Ook hier is activiteit gewenst, niet om de kennis te 
vinden, maar
om de gegevens een correcte plaats te geven in context.

Andreas stelt ook dat metagegevens ? gegevens over gegevens ? een
professionele ruis veroorzaken, die de werkelijkheid probeert te 
verdoezelen.
Dat hier opzet in het spel is, moet ik betwijfelen. Voor de niet-prof kan
informatie over de informatie als ruis overkomen; voor de professional 
zal het
toch de informatie zijn waardoor hij iets leert over de informatie. Een 
vorm
van kennis.

Alle, filosoof

***
Wat voorafging:


4. Het doorgezette artikel inspireerde Hendrik-Jan Grievink tot een 
beschouwing
over kennis en de toenemende fragmentering ervan als gevolg van Wikipedia en
Google gebruik. Hij verbindt het vraagstuk met de tegenstelling tussen
literaire cultuur en beeldcultuur. Zelf ben ik uitgesproken literair. 
Mogelijk
dat ik daardoor niet goed begrijp wat Hendrik-Jan stelt. Hij oppert dat 
we in
een beeldcultuur moeten zoeken naar waar de kennis is, maar in een 
literaire cultuur moeten vragen wat de kennis is.

2 en 3. Jos Horikx corrigeerde de vraagstelling. De vraag zou moeten 
zijn of een
onderzoek naar hits via Google voldoende is om over een artikel op 
Wikipedia te
oordelen. Hij stelde ook dat een levensvatbaar artikel op Wikipedia voor 
eigen
onderbouwing moet zorgen. Patricia Riemens viel hem daarin bij. Daarnaast
spoorde ze aan om Wikipedia en Google als nuttige instrumenten in te zetten,
maar ze niet te omarmen als stevige fundamenten voor kennis.

1. Geert Lovink zette op 1 oktober 2007 een bericht door. Iemand testte het
Wikipedia-systeem op alertheid door een artikel te plaatsen over een
fantasie-plant. De test wees uit dat het systeem alert genoeg was om de
misinformatie na twee uur te verwijderen. Iemand verifieerde de plant aan de
hand van Google-hits. De plant werd niet gevonden, dus het artikel als fake
onderkend. De tester plaatste een kritische noot bij dit onderzoek naar zijn
fake-artikel. Als enige reden werd gegeven dat Google de plant niet kende.
Geeft men Google wordt hiermee niet ten onrechte autoriteit?

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).