| Tjebbe van Tijen on Fri, 6 Mar 2009 11:43:01 +0100 (CET) |
[Date Prev] [Date Next] [Thread Prev] [Thread Next] [Date Index] [Thread Index]
| [Nettime-nl] Overdenkingen bij de Uitnodiging voor de Uitvaart van Robert Jasper Grootveld op zaterdag 7 maart 2009 |
ook worden dan geluidsfragmenten van zijn optredens uit de zestiger jaren ten gehore gebracht
dat het Amsterdamse stadsbestuur geen rooie eurocent over had om een markant stadgenoot met ere ten grave te varen mag tekenend geacht worden voor het cultuurbesef van de hoofdstad van de lage landen
ook culturele instellingen in Amsterdam hebben zich niet spontaan weten te manifesteren om eer te bewijzen aan een markant en creatief burger; zij hebben zich te lang blindgestaard op de kunst avantgarde van ver buiten de grenzen om nog zicht te hebben wat zich onder de eigen ogen afspeelt (een overzichtstentoonstelling van de Nederlandse actiekunst van de zestiger en zeventiger jaren heeft nooit in Amsterdam plaats gevonden, enkel Boymans van Beuningen in Rotterdam wijdde er in de tachtiger jaren een tentoonstelling aan)
de nieuwe idee van 'Magisch Amsterdam' is door catalysator Robert Jasper Grootveld en aanverwante kringen gemaakt en heeft over decennia honderduizenden extra toeristen naar de stad gelokt, de Amsterdamse stadscanon wijdt één van haar vijftig benauwde venstertjes aan "het lieverdje" en portretteert Robert Jasper Grootveld op deze semi-gemeentelijke webpagina (*) maar Burgermeester en Wethouders van de Stad besloten deze week om niet betrokken te zijn bij het afscheid van hun beroemde stadgenoot
men kan van alles beweren over Robert Jasper zijn visioenen, zijn exhibitionisme, zijn niet altijd aimabele karakter, maar als er iemand is die een leven lang creatieve daden om het plezier en genot van 'het moment zelf' gepleegd heeft en nagelaten heeft om zijn kunnen te gelden te maken dan is het wel Robert Jasper Grootveld
Robert Jasper is in mijn ogen een stadsjamaan die verbindingen wist te leggen tussen het absurde, het artistieke en het politieke, alsook een maker van 'spoorloze kunst'; hij heeft de idee van de vrije ongebonden straathappening beter begrepen dan velen wier namen gehecht zijn aan verhandelbare en gesacraliseerde kunstvoorwerpen en die binnen de hekwerken van de gerenomeerde kunstinstellingen bleven
een van de staties van zijn de uitvaart zal de Doopsgezinde schuilkerk aan het Singel zijn een plek die dusdanig verscholen ligt dat deze ook buiten zijn zichtveld gebleven is; ook bij zijn hermaking van de - tijdens het protestantse bewind van Amsterdam verboden - Katholieke "stille omgang" van Leidseplein en straat via de Heiligeweg naar het Lieverdje op het Spui; het historische 'hostie mirakel' van de Katholieken bracht Grootveld in verband met zijn praktijken als anti-rookmagiër en het uitdrijven van de 'verslaafde konsument van morgen'
het waren Doopsgezinden die in het begin van de 16e eeuw in opstand kwamen tegen de geloofsdwang van deze zelfde Katholieken, die het toetreden tot een geloofsgemeenschap enkel wilden baseren op zelf verworven inzichten, die binnen hun gemeenschap principes van gelijkheid probeerden toe te passen; enkelen van hen hadden ook visioenen van het einde der tijden en zo stormden zij in 1535 vanuit het gebied rondom de Spuistraat naar buiten 'naakt als de waarheid' en poogden het stadsbestuur over te nemen; deze onderneming mislukte jammerlijk en de opstandelingen werden op gruwelijke wijze terechtgesteld
zij liepen vooruit op de 'alteratie' (1578) die ook de omkeer van de macht in de stad Amsterdam inhield waarbij de katholieken officieel uit het bestuur werden gezet en zij hun geloof' stiekum' buiten het directe zicht van de straat mochten voortzetten in wat wij nu schuilkerken noemen, een systeem van geïnstitutionaliseerde hypocrisie; ook de wederdopers moesten om hun al te radicale houding buiten het directe zicht van de straat blijven, zo ook de Doopsgezinde Singelkerk aan het Singel, pal in het zicht van het 'altaar' van Robert Jasper Grootveld het pleintje rondom het standbeeld 'Het Lieverdje' op het Spui
het was ook op het Singel dat in 1969 de overeenkomst getekend werd van de overdracht van het Provo-archief aan de Universiteits Bibliotheek van Amsterdam door de toenmalige bibliothecaris Sape van der Woude (1911-2001); Van der Woude was van oorsprong een Lutherse dominee, die echter sterke belangstelling voor de meer dwarse ideeën van de doopsgezinden had. De aankoop van het archief van de Provobeweging waar onder ook veel materiaal van en over Robert Jasper Grootveld was destijds zeer omstreden; er werden in de Tweede Kamer afkeurende vragen aan de minister van Onderwijs over gesteld; ikzelf ben vier jaar later archivaris van dit en vele andere archieven van dwarse en lastige mensen geworden en voel mij hiermee staan in een lange traditie van zelfstandig denken en handelen en alhoewel deze archieven nu overgebracht zijn naar het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in het Oostelijk havengebied, ontstond daarmee een nieuwe band met Grootveld die aan dezelfde kade als het IISG vele jaren zijn vlottenbouw werf bedreef
het bijeenkomen aanstaande zaterdag in deze uiterst sobere Doopsgezinde kerkruimte die met haar indeling en vormgeving de idee van gelijkgerechtigheid uitstraalt is een momentaal monument voor Robert Jasper Grootveld; wie er wat zal gaan zeggen is even ongewis als de overledene zelf
het vervolg op deze uitvaartdienst is een vaartocht op één van zijn eigen piepschuimvlotten door de grachten waar hij als jongen spelend op een zelfgebouwd vlotje de aantrekkingskracht van de publieke belangstelling ontdekte; dit varen brengt hem in de geul van de Amstel waardoor al eerder een nautische 'pompe' voer van de door een ongeluk tijdens het bouwen van een vlot op de Amstel omgekomen kunstenaar Viktor IV (later werd deze begrafenisvorm nog nageaapt voor de laatste gang van een lid van de Amsterdamse penoze)
Op Zorgvlied wacht Grootveld dan een gedeeld graf, iets wat met enige overdrijving door enkele vrienden van Robert Jasper in het nieuws van deze week een 'massagraf' genoemd werd, maar alhoewel ik niet bijbels ben en denk dat de geest zich gedacht wordt door het lichaam en met het verscheiden daarvan het voortbestaan enkel in de lichaam/ geest combinatie van de 'nabestaanden' gestalte kan krijgen, ken ik toch het gezegde dat mij premordiaal en voor-bijbels lijkt te zijn: stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren
en het is mijn inziens dan ook een troost dat Robert Jasper zich nu eindelijk 'bij de massa's zal voegen', zij het in het graf
tjebbe van tijen 5/3/2009 hieronder een link naar het programma van zijn uitvaart http://imaginarymuseum.org/RJGuitvaartProgramma.pdf maginary Museum Projects Dramatizing Historical Information http://imaginarymuseum.org ______________________________________________________ * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek. * Meer info, archief & anderstalige edities: * http://www.nettime.org/. * Contact: Menno Grootveld ([email protected]).