[Nettime-nl] Het vrije netwerk is niet meer, over Suicide Machine, Lessig en netneutraliteit

["theo ploeg @ cut-up" <theo@cut-up.com>]

Nettimers,

Onderstaande persoonlijke beschouwing wilde ik graag met jullie delen.  
Ook te lezen op www.theoploeg.net.

Het vrije netwerk is niet meer, over Suicide Machine, Lessig en  
netneutraliteit

Tien jaar geleden luidde Lawrence Lessig de alarmklokken in het  
Amerikaanse tijdschrift Speak. Het internet zoals we dat tot dan toe  
kenden – vrij, open, neutraal – zou over een aantal jaar niet meer  
bestaan. Tenminste, als er geen voorzorgsmaatregelen kwamen. Lessig  
kreeg gelijk. Het afgelopen decennium is het internet gekoloniseerd  
door instanties die gedijen bij macht. Het eens vrije netwerk is nu de  
speelplaats van bedrijfsleven en overheid.

Zuur is het zeker. Vorige week vrijdag kreeg Lessig een honerary  
doctorate aan de Universiteit van Amsterdam. Hij draaide er meteen  
zijn praatje over copyright af. Wederom werd er aandachtig geluisterd.  
Instemmend geknikt. Mosterd na de maaltijd. Beslissingen nemen over  
zaken als copyright en privacy liggen al lang niet meer in de handen  
van wetenschappers. Hoogstens brengen ze een advies uit dat diep in de  
laden van een ministerie verdwijnt. Het debacle rond de veiligheid van  
de OV-chipcard is daar een schrijnend voorbeeld van. Een handvol  
Nederlandse universiteiten kraakten de code en nog wil(de) de  
fabrikant niet met ze rond de tafel. De prioriteiten van de vrije  
markt liggen immers niet bij veiligheid, maar bij, hoe banaal,  
winstmaximalisatie.

Eigenlijk had ik vorige week de tijd moeten nemen om Lessig over die  
ellendige jaren nul aan de tand te voelen. Ik stelde andere  
prioriteiten. Zonde. Zeker nu Facebook gisteren de aanval inzette op  
de Web 2.0 Suicide Machine, de ludieke sociale netwerk-killer van  
Moddr, het laboratorium van het Rotterdamse cultuurcentrum Worm. Dat  
ontwikkelde een applicatie waarmee de digitaal zelfmoord gepleegd kan  
worden. Accounts bij Facebook, MySpace, Linkedin en Twitter worden  
door de Suicide Machine opgeheven. Weg virtuele vrienden, welkom terug  
échte vrijheid.

Natuurlijk, het initiatief van Worm is maatschappijkritiek in een  
ludiek en cynisch jasje. Wat al die gezichtsloze sociale netwerken  
kunnen, dát kunnen wij ook, wil de organisatie er mee zeggen. Met het  
volle verstand vult de digitaal zelfmoordpleger immers de eigen  
gegevens in en heeft later, met grote waarschijnlijkheid, spijt. Zie  
daar geen betere manier om de onontkoombaarheid van sociale netwerken  
in onze hedendaagse samenleving zichtbaar te maken en daarbij de  
manier waarop we een stuk van onze privé-domein opgegeven om zichtbaar  
te zijn. Dat is keuze, wil Worm er mee zeggen, maar in feite is het  
dat niet meer. We moeten wel. Dé essentie van postpolitiek volgens de  
Sloveense denker Slavoj Žižek: we denken te beschikken over een  
eindeloze keuzevrijheid, maar in principe zijn er slechts twee  
tegengestelde alternatieven, waarvan er eentje zoveel consequenties  
heeft dat het afvalt als werkelijke keuze.

Zie daar de wereld waar Lessig zich in Speak druk over maakte.  
Internet is niet meer neutraal. Het is marktideologie geworden. De  
actie van Facebook is daarvan een lugubere illustratie. Zonder blikken  
of blozen stuurde het Mike van Gaasbeek, de bedrijfsleider van Worm,  
een bevel om Facebook te schrappen uit de Suicide Machine-applicatie  
en elke referentie naar Facebook van de website www.suicidemachine.org  
te halen. Enfin, er wordt nog meer gesteld. Lees het bevel hier voor  
een genuanceerder beeld.

Triest, natuurlijk. Niet alleen is het de gebruiker zelf die  
gebruikersnaam en wachtwoord aan Suicide Machine verstrekt, Facebook  
sanctioneert met het bevel gewoonweg de eigen gebruikers. Die hebben  
volgens de principes van Facebook namelijk, en ik citeer letterlijk,  
‘Freedom to Share and Connect’ en ‘Ownership and Control of  
Information’. Met dank aan Maarten van Wesel voor de oplettendheid.  
Kortom, wanneer ik mijn Facebookgegevens invoer in Suicide Machine,  
dan is dat mijn goed recht. Zou je althans denken. Waarschijnlijk zit  
er meer achter. Ik ben geen jurist. Met zoals de gewone gebruiker van  
Facebook dat ook niet is. Welke rechten Facebook precies heeft? Wat  
Facebook wel en niet mag doen met mijn gegevens? Ik zou het niet  
weten. Een gevaarlijk situatie. En toch heb ik zelf die keuze gemaakt.

Wellicht ongewild worden Suicide Machine, Moddr en Worm nu vechters  
voor netneutraliteit in plaats van de kunstenaars die ze zijn.  
Activisten tegen wil en dank. Wat dat betreft had Facebook geen betere  
actie kunnen ondernemen. Inmiddels heeft het Amerikaanse bedrijf de  
Suicide Machine geblokt. Niet voor lang, zo denken de makers. Want van  
stoppen of inbinden willen de Rotterdammers niets weten. Gelukkig  
maar. Lessig kijkt vast geamuseerd en trots toe. En ik? Tja, het  
verwijderen van mijn eigen Facebookaccount heb ik wel overwogen, maar  
niet ten uitvoer gebracht. Misschien voel ik me zonder Facebook,  
MySpace, Linkedin en Twitter te vrij.

Links:
www.suicidemachine.org
www.facebook.com
www.wormweb.nl
www.bof.nl (Bits Of Freedom)









OOR | GONZO (CIRCUS) | SOCIALBETA | IAM |
theos blog @ www.theoploeg.net
--
theo ploeg
p.o.box 313
2000 AH Haarlem
The Netherlands
++31(0)6 24994955
--

"Wissen tut Weh, Gott nicht" Blumfeld (1992)












______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).