Re: [Nettime-nl] Lekken bij Wikilekken: 'n mooie boel!

["Ron Peperkamp" <ron@peperkamp.nl>]

Hallo Karin en nettimers,

Iedere opmerking die je plaatst, vraagt om een serieus commentaar maar het
is weer ver na middennacht dat ik aan de nettime-mail toekom, dus ik houdt
het even heel kort.

Het toenemend misbruik van het stempel 'vertrouwelijk' is inderdaad
zorgwekkend en dient te allen tijden te worden bestreden. Daar is denk ik
iedereen het wel mee eens.
Volgende vraag is natuurlijk hóe je dat gaat bestrijden: via het
democratische proces of met particuliere acties waarbij men zich weinig
gelegen laten liggen aan de bestaande democratische orde - precies omdat die
orde blijkbaar misbruik maakt van haar privilege om zaken als vertrouwelijk
te bestempelen.

Dat klokkenluiders beschermd dienen te worden, lijkt mij ook een bijzonder
belangrijk principe. De uiterst nuttige dienst die Wikileaks hiervoor
aanbood, is ook niet waar het hier om gaat. (Dat die dienst 'door
omstandigheden' lang niet zo veilig was als zij zelf beweerde, laat ik hier
maar even buiten beschouwing). 

Er is echter een wezenlijk verschil tussen een onverteerbare misstand naar
buiten brengen en 50.000 diplomatieke stukken openbaar maken. Die columnist
slaat de spijker op de kop: particuliere vertrouwelijkheid (van een bank) is
echt iets anders dan bestuurlijke vertrouwelijkheid. Dat laatste is namelijk
gesanctioneerd door wat wij de rechtstaat noemen: een systeem van
bevoegdheden en controles waarmee wij met elkaar de dingen een beetje
ordelijk proberen te organiseren. Dat noemen we democratie. En zoals we
weten, functioneert dat slechts systeem bij de gratie van het vertrouwen dat
wij haar schenken. Bovendien functioneert het maar heel gebrekkig: iedereen
kan tientallen verschrikkelijke wantoestanden noemen die dit systeem
toestaat. Maar helaas, het is het enige systeem dat ieder van ons nog een
beetje het gevoel kan geven dat de dingen überhaupt nog ordelijk te
organiseren zijn.

Belangrijke vraag is of dat gevoel nog wel leeft. Geloven we nog wel in de
democratische orde? Is de macht van banken en het bedrijfsleven ondertussen
niet veel groter dan die van het openbaar bestuur? We zijn rap op weg naar
de 9 miljard bewoners - zijn de onvoorstelbare problemen die dat met zich
meebrengt nog wel te managen? Alles wijst er immers op dat we nu al de
controle verliezen. Als de politiek zich, tegen de achtergrond van een
nakende ontwrichting van de totale wereldorde, bezighoudt met het
installeren van animalcops, slaat bij toch wel de twijfel toe of iemand nog
wel zin heeft om de dingen serieus te organiseren.

En dat is precies wat ik lees in die laatste actie van Wikileaks. 
Over Julian Assange's karakter weet ik niets. Al die roddel en achterklap
interesseert mij ook niet. Maar ik kan wel zien wat voor theatrale
truccendoos hij opentrekt. Nu ben ik persoonlijk helemaal niet vies van
theatrale middelen. Ik heb zelfs hevig geïnteresseerd in alle vormen van
agitprop - van Majakovsky en Eisenstein tot Superman in de sloppenwijken van
Rio en de Yes-men, ik vind het allemaal even prachtig. In Assange's actie
zie ik ook meteen een verwantte geest aan het werk. Ik probeer mij daarom
even voor te stellen wat ik zou doen als ik opeens over 50.000
vertrouwelijke diplomatieke stukken zou beschikken. En het antwoord
beangstigt mij. Ik vrees namelijk dat ik precies hetzelfde had gedaan...

Ik hoop dat een beetje duidelijk is wat ik hier probeer te zeggen: sommige
dingen moet je gewoon niet willen. Ik wil in ieder geval nooit in de positie
komen dat ik mijn persoonlijk lust tot het stellen van een verpletterende
politieke daad zomaar, zonder enige democratische legitimiteit, kan
botvieren.

Het is laat - mag u nu naar me bedje...?

Ron



Ron Peperkamp
E: ron@peperkamp.nl
M: +31 (0)6 - 1226 3331



-----Oorspronkelijk bericht-----
Van: Karin Spaink [mailto:karin@spaink.net] 
Verzonden: woensdag 16 februari 2011 3:26
Aan: nettime-nl@nettime.org
CC: merijn oudenampsen; ron@peperkamp.nl
Onderwerp: Re: [Nettime-nl] Lekken bij Wikilekken: 'n mooie boel!

On Feb 16, 2011, at 02:38 , Ron Peperkamp wrote:

> Ik weet niet of ik met mijn lilliputter-geest het gewenste niveau  
> kan halen,
> maar laat ik met de volgende stellingen op z?n minst een poging doen  
> de
> discussie een piepklein stapje hoger te brengen:

Ik denk dat niemand volledig is toegerust om deze discussie op alle  
fronten goed te voeren. Maar het helpt al al enorm wanneer we  
inconsistenties aanwijzen, proberen niet inconsequent te zijn,  
trachten een stap verder te denken en niet op de man/mens proberen te  
spelen....

Vooralsnog: dank dat je mijn handschoen hebt opgenomen.

> 1. Wikileaks verdient onze onvoorwaardelijke steun omdat zij de  
> bestaande
> (m.n. Amerikaanse) macht uitdaagt.

Het maakt me werkelijk niet uit of WikiLeaks nu geheime machinaties  
openbaart van the Bank of America, het consortium achter de OV- 
chipkaart, Afrikaanse dictators of de makers van Stuxnet. Wel valt me  
op - en mij niet alleen - dat de ellende pas begon toen WikiLeaks  
Amerikaanse geheimen openbaar maakte. Voor die tijd vond iedereen het  
kennelijk erg amusant wat ze deden, maar nu werd het ineens hoog spel.

De algemene ontvangst bleef ook toen niettemin erg positief (denk aan  
de Afghan & Iraqi War Logs). Dat veranderde pas toen EikiLeaks  
diplomatieke berichten begon te publiceren. Enerzijds snap ik dat  
diplomatie deels bij vertrouwelijkheid is gebaat, aanderzijds weet ik  
ook dat
- tegenwoordig zowat *alles* als vertrouwelijk wordt bestempeld, en  
'vertrouwelijkheid' te vaak een smoes voor intransparantie is geworden;
- tijdige publicatie van sommige cables heel wat politieke debacles  
had kunnen voorkomen;
- het gat tussen publieke stellingnames / verklaringen en diplomatieke  
machinaties soms wel *erg* groot is geworden; en tenslotte: dat
- een politiek of diplomatie die zich *systematisch* baseert op  
geheimhouding, waarschijnlijk sowieso niet bestendig is.

Daarnaast speelt een ander aspect, iets waarop een columnist uit (naar  
ik meen) The Econimist wees. Die betrapte zichzelf erop dat, mocht het  
zo zijn dat WikiLeaks (zoals ze suggereeerden) interne memo's van een  
grote VS bank hadden, hij geen enkel voorbehoud zou hebben bij  
volledige publicatie daarvan. Waarom had hij - zo vroeg hij zich af -  
die reserve dan wel hebben als het om diplomatieke berichten ging?  
Behandelen we 'zaken' dan zo anders dan 'politiek'? Maken we daar  
terecht zo'n groot onderscheid tussen? Zo ja, op grond waarvan?  
Verdient 'politiek' meer geheimenis dan 'zaken', en zo ja: waarom?

> Die macht is namelijk per definitie
> pervers en verdient het om te allen tijden en met alle mogelijke  
> middelen
> onder druk te worden gezet.

Hm, ik weet niet of alle macht per definitie pervers is. De enige  
perverse macht is de macht die zichzelf niet in twijfel wenst te  
trekken, denk ik: de macht die geen tegenstemmen toelaat,

> 2. Wikileaks mag ooit zijn opgezet als veilige postbus voor het  
> droppen van
> informatie, maar iemand is daar al snel tot het inzicht gekomen dat  
> neutrale
> informatie een mythe is.

Volgens mij wisten de mensen achter WikiLeaks dat allang. WikiLeaks is  
opgeet door hackers, die beweerden dat technologie nooit neutraal is.  
Waarom zou 'kennis' dat dan wel zijn?

Daarnaast weten we allemaal dat klokkeluiders er meestal slecht vanaf  
komen, zelfs al was de informatie die ze lekten belangrijk. *Dat* is  
wat WikiLeaks wou: mensen die belangrijke informatie hadden,  
bescherming bieden, opdat die informatie makkelijker naar buiten kon  
komen.

> 3. Assange verdient onze bewondering omdat hij goed begrepen heeft  
> dat je in
> het huidige mediatijdperk alleen met theatrale middelen politieke
> veranderingen teweeg kan brengen.

WikiLeaks is weinig theatraal geweest. Wat ze wel hebben geleerd is  
hoe ze samen kunnen werken met de pers: door een verbond te sluiten  
met kranten, konden ze meer aandacht krijgen voor wat ze naar buiten  
brachten. Samenwerking met de pers vergt ook: deadlines, primeurs, en  
(helaas): een gezicht.

> Domoren die dat niet begrepen, heeft hij
> volkomen terecht uit de organisatie gezet.

... een opmerking waarmee een nieuwe discussie over assanges al dan  
niet dictatoriale neigingen weer vrij spel krijgen. Hou me ten goede:  
ik zeg niet dat jij dat doet. Maar als we het over julians karakter  
gaan hebben, moeten we het ook over Daniels karakter hebben. En  
eigenlijk vnd ik geen van tweeën relevant.

Wel weet ik *bij benadering* hoe moelijk* het is om als gezicht te  
worden behandeld. Hoe vaak ik indertijd ook uitlegde dat ik niet  
alleen tegen Scientology in het strijdperk trad, iedereen wou *mij*  
daarover spreken en alle medestanders werden als 'navolgers'  
bestempeld. Dat was soms hard voor hen en soms zwaar voor mij. In het  
geval van WikiLeaks is die trend duizend keer sterker.

> 4. Versimpeling en uitvergroting zijn inherent aan theatraliteit.  
> Evenals
> het wegsnijden van hinderlijke details. Zaken als per abuis (?)  
> openbaar
> gemaakte namen van informanten, mislukte vredesonderhandelingen en
> geschonden internationale relaties moeten dan ook maar als 'collateral
> details' worden beschouwd.

Ik geloof er geen *zak* van dat bv de Taliban afhankelijk is van de  
namen van mensen uit de US cables om te bedenken wie ze nu willen  
pakken. Met andere woorden: die mensen liepen al gevaar, en dat ze  
niettemin doorwerkten maakt dat we ze moeten bewonderen - niet dat we  
WikiLeaks moeten aanvallen.

Daarnaast: de politiek die vervat is in de cables, heeft duizenden  
slachtoffers gemaakt. Maar die noemen we niet.

> 5. Eén misstand aantonen is een incident. Duizenden potentiële  
> misstanden
> publiceren is echte politieke macht. Zolang het doel legitiem (en de  
> vijand
> heel groot) is (zie stelling 1), zijn alle vragen naar controle op  
> die macht
> absurd en niet ter zake doende.

Die snap ik niwt helemaal. Refereer je nu aan de eerdere opmerkingen  
dat WikiLeaks, die transparantie wil, 'dus' zelf transparant zou  
moeten zijn? Die eis is sowieso kul. *Iedereen* heeft het recht de  
macht in twijfel te trekken, en niemand hoeft daarvoor papieren te  
overleggen.

> Zo kan ik nog wel even doorgaan. Maar zoals gezegd zit ik deze dagen  
> erg
> krap in mijn tijd en bovendien lijkt het mij wel duidelijk wat ik hier
> probeer duidelijk te maken.

Dank daarvoor. Ik hoop dat iemand je voorzet en mijn commentaar erop  
serieus neemt.


- K -

-- 
War is just God's way of teaching Americans geography.
   - Jon Stewart on The Daily Show, August 12 2008




______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).