[Nettime-nl] Yann Moulier Boutang: Het landschap van de evaluatie

["Patrice Riemens" <patrice@xs4all.nl>]

voor Colien Langerwerf (*)


Yann Moulier Boutang, Het landschap van de evaluatie

Eerste wet van de evaluatie van de evaluatie: De evaluatie van kunst is
een genre, net zoals het landschap een genre is, in de schilderkunst, en
in verhandelingen over de Chinese, Koreaanse of Japanse tuin. Een
tweeledige stelling waarvan de elementen in elkaar schuiven:

--  Het heeft een meetkundige insteek die serieus is, maar niet
pietluttig: je moet naar de geest kijken, niet naar de vorm of de letter.
Dit is eigenlijk een klassiek principe, die de oprechte evaluatie
onderscheidt van de kwaadwillende.

-- 'Op afstand denken' (Pascal), subtiel denken, oftewel het Chinese 'Feng
Liu' (en Fû Ryû in het Japans): de 'Guo' ruimte bewonen (beschermd, in het
binnenste van de stad, de stad binnen de eerste stadsmuren, alwaar de
evaluatie van alles door het kleinst mogelijk aantal experts, 'weters')
plaats vindt. Hetgeen, vroeg of laat, betekent dat men een vluchtplaats
creert, een externe kluizenaarsplek binnen de wilde ruimte, eerst als
matrix, dan als tuin in de stad die de bergen in de verte, het oneindige,
vangt - het Yé, de leegte.

De geboorte van wat men in de schilderskunst 'het landschap' noemt is tot
evaluatie te herleiden, en wel in de zin van 'ten eerste'. Wij lezen bij
Zong Bing (375-443 AD) "Zhi yu shanshui, zhi you er qu ling"
("wat het landschap betreft, als het aan het lichaam vast zit, dan neigt
het naar de geest"). Dit is precies wat de grote Italiaanse dichter
Eugenio Montale vervatte in het aphorisme "il paesagio é cosa mentale"
("het landscap is de geest z'n ding")

Het landschap gaat door het stadium van ontginning (Wen), door boeren, en
werkers, en arbeid, van zijn oer, 'uti' dimensie naar een 'frui' dimensie,
hetgeen geschiedt door toedoen van stedelingen die de dimensie van het
landschap als gebruiks- en productie-waarde ontsluiten.

Maar de evaluatie die eerst 'ad libitum', om daarna spoedig 'ad nauseam'
gepraktiseerd wordt, die zich aan het 'uti' principe ondergeschikt maakt,
dat wil zeggen aan slechts de handelswaarde van ruilgoederen (hetgeen men
terugziet in de 'Zhi'), die wordt snel slachtoffer van een vluchtziekte -
de uitvoerder van de evaluatie, die zelf meer van het geluid van de wind
in de vallei van de berg houdt, almede van het kabbelende water, voelt
zich in een simulatie gedrongen. Hij gaat dan afstand nemen van de
vergankelijkheid van het evaluatiewerk, dat maar al te snel vergaat en
veracht wordt, en gaat genieten van het geesteslandschap van de evaluatie
die hem naar de achterliggende berg leidt, de kluizenaarsplek die hem
aangereikt wordt door het kunstwerk [hier in de 'Belgische' betekenis
-vert] dat de stadstuin is (het 'in residentie' zijn), de vluchtplaats
naar de oneindige ongelijkmatigheden. En zo komt hij uiteindelijk in het
koninkrijk van het onvergelijkbare, van het afzonderlijke en eenmalige,
waar evaluatie tot volmaakte vulgariteit ge-wordt, oftewel de ergste vorm
van voltijdse verraad van de trans-evaluatie die uit is op de
door-waardering van elke waarde.

----------
(Men schijnt hierbij ook van Augustin Berque: Histoire de l'habitat idéal
- De l'Orient vers l'Occident, 2010, Paris, Félin, 396 pp. ter hand te
moeten nemen.)

----------
(Dit is het laatste paragraaf van het artikel "Que sang valeurs
fleurissent" - da's echt overtaalbaar - In de reeks 'Waarden die stijgen'
in nummer 57 van het tijdschift Multitudes (speciale uitgave over waarde,
waardering en evaluatie van Kunst) (Winter/lente 2015)

(http://www.multitudes.net/ - maar #57 zit er nog niet op)


............................................
vertaald (of hertaald?) door Patrice Riemens
Amsterdam, 2 februari 2015

(*) http://www.colienlangerwerf.nl

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).