nettime-nl: Filtering en rating van content op het Web

[Marie-Jose Klaver <klaver@dds.nl>]

Filtering en rating van content op het Web

Bezorgde inwoners van de Amerikaanse staat Virginia overwegen een proces
aan te spannen tegen het bestuur van de openbare bibliotheken. Het bestuur
heeft onlangs besloten dat bibliotheken in Virginia geen vrije toegang tot
Internet meer mogen bieden. Op de bibliotheekcomputers zal filtersoftware
geinstalleerd worden zodat bezoekers geen sites met onzedelijke en andere
ongewenste informatie of seksueel getint beeldmateriaal kunnen bekijken.
Het bestuur heeft tevens besloten dat iedereen onder de 18 alleen met
schriftelijke toestemming van de ouders gebruik mag maken van het Net en
dat de terminals in het zicht van de bibliothecarissen moeten staan.
Er bestaan verschillende filterprogramma's die de toegang tot bepaalde
sites verhinderen. De bekendste zijn Cyber Sitter, Cyber Patrol, NetNanny,
SurfWatch en Net Shepherd. Ze werken met trefwoorden en dagelijks
geactualiseerde zwarte lijsten met adressen van websites. Wie een
filterprogramma heeft geinstalleerd en vervolgens naar www.playboy.com
surft, krijgt geen toegang tot deze site.
Filterprogramma's doen meer dan de toegang tot sekssites blokkeren. Ook
sites over  safe sex, menstruatie, homoseksualiteit, borstkanker,
impotentie en de Sex Pistols verklaren ze tot verboden terrein. En bij
sommige programma's kunnen de gebruikers zelf trefwoorden en URL's opgeven.
Ouders die bijvoorbeeld niet willen dat hun kinderen met bepaalde politieke
bewegingen in aanraking komen, kunnen zo heel simpel het surfgedrag van hun
kroost beperken.
Feilloos zijn de programma's niet. Het aantal sites op het World Wide Web
groeit sneller dan de surfers in dienst van de leveranciers van de
programma's kunnen bijhouden. De actuele lijsten met verboden sites, die
van het Net gedownload kunnen worden, lopen altijd een paar dagen op achter.
Selectie op trefwoorden is niet altijd even effectief. Sommige programma's
selecteren alleen op woorden die in de URL voorkomen. Een pornosite met als
adres www.hardcoregalaxy.com is gewoon te bekijken. Informatieve sites over
orgasmeproblemen, condooms en maandverband worden geblokkeerd door
programma's die op trefwoorden filteren omdat ze termen als vagina en penis
bevatten.
Sommige programma's gaan nog verder. Ze blokkeren sites waarop woorden
voorkomen die vaak in een bepaalde context voorkomen. Zo verbiedt
CyberPatrol sites met het woord "pain" en CyberSitter met "death". De reden
hiervooor is dat deze begrippen veel voorkomen op webpagina's met een
sadomasochistische inhoud.
Wie wil weten wat bijvoorbeeld SurfWatch blokkeert, kan op hun site wat
URL's intikken (http://fido.siv.spyglass.com/testasite). Twee sites uit
mijn bookmarks (een over transseksualiteit en een met lesbische verhalen)
werden geblokkeerd. Ook tot de site van het Meldpunt Kinderporno op
Internet, een organisatie die de verspreiding van kinderporno op het Net
probeert te bestrijden, heb je met SurfWatch geen toegang.
Behalve software die de inhoud van het World Wide Web reguleert, bestaat er
ook een systeem van vrijwillige kwalificatie van sites, rating genaamd.
Uit angst voor het effect van de softwarefilters en andere censurerende
maatregelen heeft vorig jaar een aantal uitgevers die ook nieuwssites
uitgeven (o.a. CNET, Warner Brothers en Playboy) zich verenigd in de
Internet Content Coalition (ICC). Het ICC pleit voor een apart label voor
nieuwssites. Met de vrijwillige beoordelingen (ratings) van websites die nu
worden toegepast, is het ICC niet tevreden omdat ze berichten over geweld
en seks uitsluiten. Met een aparte kwalificatie voor nieuwssites probeert
het ICC te bereiken dat nieuws altijd doorgegeven wordt door browsers en
zoekmachines ook al maken ze  gebruik van een van de bestaande andere
rating-systemen.
Het ICC wordt overigens door een aantal journalisten als een omstreden
organisatie beschouwd. Er mogen namelijk alleen uitgevers en mediabedrijven
lid worden, geen journalisten. Ook mag er geen pers aanwezig zijn bij de
bijeenkomsten die het ICC organiseert.
Een bestaande rating-methode is RSACi (Recreational Software Advisory
Council). RSACi is geintegreerd in de browser Micorosoft Internet Explorer
en het filterprogramma Cyber Patrol. De zoekmachine AltaVista en de
onlinedienst CompuServe gebruiken RSACi om de inhoud van websites te
beoordelen. De Recreational Software Advisory Council wordt gesponsord door
Microsoft, IBM en Pointcast en ondersteund door president Clinton, die in
rating en blokkering een vorm van "technology empowerment" ziet waarmee de
burger zonder wetgeving van de overheid kan bepalen wat hij of zij te zien
krijgt op het WWW.
De technische standaard voor RSACi, Platform for Internet Content Selection
(PICS) genaamd, werd omtwikkeld door het World Wide Web Consortium van het
Massachusetts Institute of Technology (MIT).
Wie zijn site volgens de RSACi-criteria beoordeelt, krijgt een cijfer voor
bepaalde categorieen, bijvoorbeeld seks, schuttingtaal en naaktheid.
Webmasters die hun site aanmelden, moeten een vragenlijst invullen. "Wordt
er hartstochtelijk gezoend op uw site?" is een van de vragen. "Frontal
nudity" en "frontal nudity that qualifies as a provocative display of
nudity" zijn twee verschillende categorieen aan de hand waarvan een site
beoordeelt wordt.
Internetgebruikers die met Explorer surfen en niets aan de instellingen van
hun browser veranderen, hebben geen volledige toegang tot het World Wide
Web.  (Zie
http://www.microsoft.com/ie/ie40/features/?/ie/ie40/features/sec-pics.htm)
Volgens de Recreational Software Advisory Council heeft dit ratingsysteem
een tweeledig doel: kinderen en jongeren komen niet in aanraking met
volgens informatie die hun ouders ongewenst vinden en de vrijheid van
meningsuiting wordt beschermd omdat RSACi is gebaseerd op vrijwilligheid.
Makers van homepages en andere webpublishers kunnen hun pagina middels een
stukje HTML code zelf een beoordeling meegeven.
Microsoft gaat heel ver in het beoordelen en blokkeren van sites. Wie bij
het installeren van Internet Explorer niet goed oplet en een keer te veel
op Enter drukt, heeft geen toegang tot het hele Web meer.
Daarnaast kunnen kwaadwillende ouders met Microsofts "Content advisor"
zelfs alle sites blokkeren die niet aan het rating systeem RSACi meedoen.
Als multinationals als Microsoft met fatsoensrakkers als de Recreational
Software Advisory Council gaan samenwerken, is er van vrijwilligheid geen
sprake meer. Veel sitemakers zullen zich verplicht voelen om hun site te
raten omdat ze door minder hits hun advertentie-inkomsten zullen verliezen.


URL's
http://www.w3.org/PICS
PICS (Platform for Internet Content Selection)

http://www.rsac.org
The Recreational Software Advisory Council (RSACi)

http://www.sciam.com/0397issue/0397resnick.html
"Filtering information on the Internet". Artikel van Paul Resnick van PICS
in Scientific American van maart 1997

http://www.microsoft.com/ie/ie40/features/?/ie/ie40/features/sec-pics.htm
Content Advisor van Microsoft

http://www.netcontent.org
Internet Content Coalition (ICC)

Marie-Jose Klaver

(Niet voor publicatie)


http://www.marie-jose.nl
http://huizen.dds.nl/~klaver


--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.