nettime-nl: Skenderbeg Ongehoord

["Jo&Sanja" <jo@xs4all.nl>]

Dinsdag 1 juni VPRO Radio 5 14-16 u.

SKENDERBEG
de man, het lied en de drank

Alles waar Albanezen trots op zijn heet Skenderbeg. Het centrale plein in
Tirana, nu een marktplaats voor de grote wereld. Het lied dat elk kind kent
en nooit vergeet. En de cognac die zoetig en zocht langs lippen, tong en
huig naar binnen glijdt. Met dat zwart-rode etiket. Waarop de man te paard
staat afgebeeld.
De man, de held, de vader des vaderlands. Skenderbeg, die in de eerste helft
van de 15e eeuw zijn volk naar de overwinning voerde tegen de Turken, zijn
land haar vrijheid bracht en voortleeft tot in het zevenenzeventigste
geslacht.
De Albanezen hebben recht op Skenderbeg. Juist omdat het land Albanie
vandaag de dag een menselijke woestenij is en een NATO-protectoraat. Juist
omdat de Albanezen uit Kosova gedreven worden. Op doorreis zijn in
transit-kampen, of ingekwartierd bij volksgenoten in Macedonie, Montenegro
en Montfoort. Vooral ook omdat ze nu door Bill Gates en de UNHCR van
streepjescodes worden voorzien en verscheept naar verre oorden. Omdat ze
geen banaan in de supermarkt willen zijn. En al helemaal geen joden in
oorlogstijd.
Albanezen willen bananen eten en liever in vrede. Het zijn net gewone
mensen, sterker nog dan drank.
Die Skenderbeg cognac, in een fles met een kurkje. Geliefd bij
vrachtwagenchaufeeurs op doorreis naar Griekenland. Geliefd bij mij, wonend
in Zagreb, waar je toen nog gewoon een fles kon kopen in de winkel om de
hoek. Maar nu? Ach, de vrachtwagens rijden leeg terug uit Albanie. En op de
schappen in Zagreb is geen fles meer te vinden. Ik laat mij vertellen door
Zilal dat de fabriek in Tirana is opgekocht door een Duits conglomeraat. Een
ander zegt me dat de hele tent gesloten is. Maar een beetje Albanees die
brouwt zijn eigen Skenderbeg, gooit het in flessen en plakt er zijn etiket
op.
Vraag nooit om zomaar Skenderbeg, vraag pravi Skenderbeg, echte. En elk cafe
of restaurant in Macedonie of Albanie zal je verzekeren dat wat ie heeft de
echte is. Maar wat is echt als alles instort?
En dat lied, dat wreed schone lied, dat de rillingen door elk Albanees lijf
doet lopen. Dat gezongen wordt door Dzjedzju Kasterioti. Ik hoorde het voor
het eerst in Brunssum, bij de dansende cameraman Aziz Kraznici. Nee, het is
geen mars, maar een krijgsdans. En hij dans voor mij als een penca silat
danser, als een dervish danser, met een onzichtbaar kromzwaard. Beseft hij
wel dat hij danst boven het hoofdkwartier van de NATO, AFCENT, dat hier in
Brunssum onder de grond verscholen ligt? Dat hij danst op de vulkaan?
Dat lied, zelfs dat lied is niet zo eenvoudig meer te vinden. Daar moet je
wat voor over hebben.
En dan zwijg ik nog over de man, over Skenderbeg zelf. Zijn geest waart over
de wastelands van Kosova, west-Macedonie en Albanie. Zijn geest waait over
de oceanen en in cyberspace, waar het zoemt van het E-mail-verkeer tussen de
Skipetaren in diaspora.
Kon ik die geest maar uit de fles toveren en in de oren gieten van de
bommenwerpers, de zuiveraars, de registratiezotte humanitaristen. O
Skenderbeg, kom terug en bevrijd ons van onze bevrijders. Laaf ons aan uw
geest. Schenk ons uw lied, zing ons uw drank. Binnenkort ook bij uw slijter:
koopt de ware Skenderbeg, en wordt Albanees!

Jo van der Spek



--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.