Re: [Nettime-nl] Max Bruinsma: Ministerie van Marketing / Vernieuwend cultuurbeleid afgeschaft

[Marleen <stikker@waag.org>]

De overheid steunt cultuur die haar bevestigd en zet disruptieve cultuur op afstand. Geen legitimiteit voor de staat om zichzelf te bevragen. Behalve als die cultuur tot snel economische gewin leidt. Dan heeft EL&I de regie. Zo hoort dat natuurlijk ook te zijn. De overheid laat zijn ware gedaante zien. Ze is er niet om het handelingsvermogen van de burger te versterken, maar om de macht van de staat zelf te versterken. Belasting betalen krijgt zo een hele nieuwe dimensie. 

Overigens: Als ik de berekening uit Max zijn tekst goed lees is er 31% korting op de fondsen, 10% korting op de sectorinstututen en 100% korting op ontwikkelinstellingen e-cultuur.. (voor 6 instellingen rond de 3,2 mio)





Verstuurd vanaf mijn iPhone

Op 18 jun. 2011 om 12:08 heeft Willem van Weelden <w.v.weelden@chello.nl> het volgende geschreven:

> Beste Vincent,
> Hoezeer je proefschrift ook aandacht en
> een kritische lezing verdient toch lijkt het erop alsof je voorbij gaat
> aan het andere punt dat Max in de tekst omschrijft :
> het feit dat die retoriek in het geval van Zijlstra bombastische leugens
> zijn, die niet alleen worden ingezet om onverkoopbaar beleid te 'communiceren', maar
> vooral laten zien dat hier werkelijk sprake is van 'holle retoriek', retoriek die nauwelijks kan verbloemen
> dat er geen enkele visie achter zit, behalve dan 'de visie' om de hele sector bij het grof vuil te zetten.
> Je historische analyse is wellicht waardevol, maar voor het moment
> moeten we misschien ons meer richten op een andere 'perfomativity',
> een letterlijke 'performativity' (met of zonder Lyotard) die zich actief keert tegen
> de verkwanseling van de democratie die door Zijlstra en de zijnen nu ons land plaagt.
> 
> Natuurlijk is de schade aan de kunsten historisch te noemen,
> maar ook in de andere sectoren is de nood hoog (gezondheidszorg, onderwijs, media, enz.).
> Een verzet tegen deze 'holle retoriek' zou zich veel krachtiger moeten uitspreken tegen
> de anti-democratische tendensen die daaruit blijken.
> We worden voor het lapje gehouden! Iets wordt ons op de mouw gespeld!
> Is dat ongeveer de strekking van je these?
> 
> mvg
> Willem van Weelden
> 
> 
> On Jun 18, 2011, at 11:25 AM, Vincent Pieterse wrote:
> 
>> Het is deze neo-liberale retoriek die de twee Franse sociologen Boltanski en
>> Chiapello (B&C) omschrijven als 'the third spirit of Capitalism'. Deze
>> retoriek bestaat voornamelijk uit de 'buzz' woorden creativiteit, innovatie,
>> ondernemerschap en authenticiteit. Het is een taalgebruik die afkomstig is
>> van de artistieke kritiek uit de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw. Volgens
>> B&C is het integreren van deze kritiek in het kapitalisme de reden van een
>> derde en versterkte vorm van dit kapitalisme.
>> 
>> In mijn (bijna afgeronde) proefschrift heb ik B&C's theorie onderzocht en
>> beschreven voor de Nederlandse situatie. Ik beschrijf de artistieke kritiek
>> van de Vijftigers en Cobra, met als centrale figuren Simon Vinkenoog en
>> Constant. Hoewel ik mij in dit onderzoek richt op managementtaal doet de
>> retoriek van de politiek er net zo hard aan mee. Echter, het incorporeren
>> van de taal van de artistieke kritiek brengt allerlei paradoxen met zich
>> mee. Waar Constant en Vinkenoog hun kritiek als 'tactisch' middel gebruikten
>> tegen de toenmalige maatschappij, wordt de huidige retoriek gebruikt als
>> 'strategisch' middel ten dienste van het mainstream denken. Deze paradoxen
>> komen met name tot uiting in de idee van 'performativity' (Lyotard).
>> Performativity beschrijft het mechanisme van 'minimale inspanning/maximale
>> opbrengst', waarbij creativiteit en innovatie slechts creatief en innovatief
>> 'zijn' als het op korte termijn operationale (lees verkoopbare) kennis
>> oplevert. Voldoet kennis niet aan de regels van performativity dan is het
>> geen kennis, maar is het slechts onzin en nutteloos.
>> 
>> Het is hier waar we volgens mij nu steeds zichtbaarder mee in aanraking
>> komen.
>> 
>> Vincent Pieterse
>> 
>> 
>> 
>> -----Oorspronkelijk bericht-----
>> Van: nettime-nl-bounces@nettime.org [mailto:nettime-nl-bounces@nettime.org]
>> Namens Patrice Riemens
>> Verzonden: zaterdag 18 juni 2011 9:48
>> Aan: nettime-nl@nettime.org
>> Onderwerp: [Nettime-nl] Max Bruinsma: Ministerie van Marketing / Vernieuwend
>> cultuurbeleid afgeschaft
>> 
>> 
>> 
>> Bij toeval gevonden, omdat ik op zoek was naar het vermaledijde (en nog op
>> te richten?) 'Fonds voor de Creatieve Industrie'. Google gaf maar een
>> link:
>> 
>> 
>> http://www.items.nl/2011/6/13/het-ministerie-van-de-markt/
>> 
>> 
>> Max Bruinsma
>> Vernieuwend cultuurbeleid afgeschaft
>> 
>> De regering heeft zijn voornemen om zich terug te trekken uit de kunsten
>> uitgevoerd. Alles wat streeft naar vernieuwing in andere zin dan als
>> uitkomst van een soort Idols-achtige publiekspoll, kan de steun van het Rijk
>> vergeten.
>> 
>> Zou het de Christelijke invloed op de coalitie zijn? Lucas 19: 26: "Ik zeg
>> u: aan wie heeft, zal gegeven worden en wie niet heeft, hem zal worden
>> afgenomen zelfs wat hij heeft!" Of toch de liberale afstandelijkheid?
>> Thorbecke: "De regering is geen oordelaar over wetenschap en kunst." Of
>> misschien het PVV-gevoel: linkse hobbyâs moeten bij de enkels worden
>> afgezaagd?
>> 
>> De drie hierboven opgeroepen denkbeelden komen naadloos samen in de plannen
>> die afgelopen vrijdag door staatssecretaris Zijlstra zijn ontvouwd â je kunt
>> niet zeggen dat deze regering niet doet wat hij zegt. Maar de zalvende
>> retoriek van de motivatie achter het beleid ("Het kabinet staat voor een
>> toekomstgericht cultuurbeleid. De maatregelen zijn daarom gericht op een
>> sterke cultuursector, die ondernemend en innovatief is.") is een
>> bombastische leugen, althans waar het 'toekomst' en 'innovatie' betreft. De
>> kabinetsplannen komen ontegenzeggelijk neer op een focus op het verleden en
>> op bekende kwaliteit. Waar in de nota erkend wordt dat "het rijk een rol
>> (heeft) als het gaat om het stimuleren van vernieuwing en talent," wordt
>> tegelijkertijd vrijwel de gehele infrastructuur die die stimulering tot nu
>> toe vormgaf afgeschaft: een bijna halvering van het budget van het
>> Mondriaanfonds (de fusie van Mondriaan Stichting en Fonds BKVB), afschaffing
>> van steun aan postacademiale kunstopleidingen, afschaffing van steun aan
>> 'alle instellingen voor talent-ontwikkeling,' afschaffing van ondersteuning
>> van 'productiehuizen,' drastische vermindering of afschaffing van steun aan
>> bemiddelende instellingen zoals sectorinstituten en tijdschriften.
>> 
>> De zorg voor vernieuwing wordt aldus aan de markt gedelegeerd, dat wil
>> zeggen aan de producenten, de makers. Zij moeten zelf investeren in R&D,
>> maar tegelijk ook meer tijd en geld besteden aan vergroting van het
>> publieksbereik, educatie en sponsorwerving. Meer taken voor minder geld
>> betekent dat vernieuwing een nog groter bedrijfsrisico wordt dan het altijd
>> al was. Met de obsessieve reclame die dit kabinet maakt voor de zegeningen
>> van marktwerking in de kunsten, leidt de nota tot ÃÃn overwegende conclusie:
>> cultuuruitingen die de mensen kennen en waarvoor ze willen betalen mogen
>> rekenen op extra ondersteuning van het Rijk. Alles wat streeft naar
>> vernieuwing in andere zin dan als uitkomst van een soort Idols-achtige
>> publiekspoll, kan de steun van het Rijk vergeten.
>> 
>> Voor het design lijkt er een lichtpuntje in deze afschaffing van op
>> vernieuwing gericht, marktcompenserend cultuurbeleid zoals we dat sinds een
>> halve eeuw kennen. Voor het eerst worden architectuur en vormgeving onder
>> ÃÃn paraplu gebracht, met een eigen fonds, het Fonds voor de Creatieve
>> Industrie, waarbij ook de nieuwe media worden gevoegd. De aankondiging van
>> dat nieuwe fonds levert ÃÃn van de meest ronkende passages van Zijlstra's
>> nota op: "Het kabinet heeft de creatieve industrie aangewezen als een van de
>> topgebieden die een belangrijke economische en maatschappelijke meerwaarde
>> voor Nederland hebben." Dat lijkt mooi, maar het valt op dat in deze zin het
>> woord 'cultuur' niet voorkomt. Genoemde 'topgebieden' ressorteren dan ook
>> onder het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie, het
>> superministerie van de Markt, zullen we maar zeggen. Op de site van de
>> Rijksoverheid wordt de topsector 'Creatieve industrie' als volgt omschreven:
>> "De creatieve sectoren (zoals design, media en entertainment, mode, gaming
>> en architectuur) zorgen ervoor dat steden aantrekkelijk worden voor
>> toeristen, bedrijven en bewoners. Ook in het buitenland is Nederland
>> beroemd. Bijvoorbeeld door Dutch Design, gebouwen van architecten en
>> musici." Punt.
>> 
>> Het is een in perfecte Jip-en-Janneketaal verwoordde samenvatting van de
>> geest die door het nieuwe cultuurbeleid waart: cultuur is een onderafdeling
>> van de economie geworden, en net als elke andere bedrijvigheid gericht op
>> productie voor de consumentenmarkt, marktaandeel en winstmaximalisatie. Het
>> nieuwe fonds voor de Creatieve Industrie en het bijbehorende nieuwe
>> sectorinstituut, een fusie tussen NAI, Premsela en Virtueel Platform, gaan
>> zich dus bezig houden met 'gebouwen van architecten en musici, die
>> aantrekkelijk gevonden worden door toeristen, bedrijven en bewoners.' Ik
>> betwijfel of de zittende directies en besturen van de drie te fuseren
>> instituten met deze agenda kunnen leven. Zij zullen het 'Topteam' dat onder
>> leiding van 'Trekker' Victor van der Chijs (jurist, managing partner van
>> OMA, ex-ING, ex-Schiphol) namens het ministerie de creatieve industrie moet
>> versterken, vertellen dat design, architectuur en nieuwe media niet zozeer
>> behoefte hebben aan marketingassistentie, en dat het de sector economisch
>> inderdaad voor de wind gaat. Waar behoefte aan is, is marktonafhankelijk
>> onderzoek, cultuurkritische analyse, en cultureel-maatschappelijke inbedding
>> van design en architectuur, niet alleen in Nederland, maar globaal. Waar
>> behoefte aan is, is onderzoek naar what design can do voor de vraagstukken
>> waar de markt niet meteen een verkoopbaar antwoord op heeft. Vraagstukken
>> van overproductie en overconsumptie, van integratie en duurzaamheid, van
>> bereikbaarheid en vrije communicatie, van culturele uitwisseling en
>> verdieping. Als de Toppers dat bedoelen met hun ambitie om "haalbare acties
>> voor te stellen om de bijdrage van de creatieve industrie aan de
>> innovatiekracht van Nederland verder te versterken," hebben ze mijn zegen.
>> 
>> Maar ik ben niet de enige met twijfels. Ook vanuit de wetenschap wordt de
>> massieve verplaatsing van overheidsgeld voor onafhankelijk onderzoek naar de
>> markt met lede ogen bekeken. De anderhalf miljard die het Rijk uittrekt voor
>> zijn 9 Topsectoren gaan exclusief naar die takken van bedrijvigheid waarin
>> Nederland al een voorsprong heeft. Dat het economische succes van die
>> sectoren evenzeer te danken is aan een infrastructuur van wetenschappelijk
>> onderzoek, experimenterend design en kritische kunsten als aan zakelijk
>> ondernemerschap lijkt geheel vergeten. Sterker, het Rijk gaat er van uit dat
>> de sectorinstituten en fondsen voor wetenschappelijk onderzoek (KNAW en NWO)
>> zelf nog een slordige 350 miljoen richting bedrijfsgebonden onderzoek gaan
>> ombuigen.
>> 
>> Terwijl het Rijk zijn eigen infrastructuur voor onafhankelijke
>> wetenschappelijke en culturele research & development afbreekt, gaan er dus
>> enorme geldstromen naar de subsidiÃring van de R&D van succesvolle
>> bedrijven. De 'topambities' van het ministerie van EL&I gaan intussen alleen
>> over marketing. Vernieuwing, inclusief culturele en wetenschappelijke, wordt
>> uitsluitend gezien als vergroting van marktpotentieel. Ook het Rijk streeft
>> naar winstmaximalisatie in strikt pecuniaire zin â subsidies worden
>> toenemend gegeven op voorwaarde dat het geÃnvesteerde geld terugvloeit. Dat
>> culturele ontwikkeling over meer gaat dan marktvergroting voor bekende
>> successen is vergeten. De Rijksoverheid wast zijn handen en telt zijn geld.
>> 
>> Op maandag 27 juni debatteert de Commissie Onderwijs, Cultuur en Media van
>> de Tweede Kamer over de nu gepresenteerde plannen en het advies van de Raad
>> voor Cultuur, dat door Zijlstra grotendeels is genegeerd. Er zal protest
>> klinken, er zal wat bijgesteld worden, maar het is zeer onwaarschijnlijk dat
>> de oppositie de gelovigen van het marktevangelie zal kunnen bekeren. Voor
>> Items betekent het dat we zo'n twintig procent van onze inkomsten elders
>> moeten vinden. Voor andere tijdschriften in de kunstensector kan het verlies
>> van Rijkssteun nog dramatischer uitvallen. Wij gaan dat overleven, in de
>> overtuiging dat er een gezonde markt is voor het product dat we al bijna
>> dertig jaar maken: een tijdschrift voor cultuurkritische en onafhankelijke
>> designjournalistiek en essayistiek.
>> 
>> 
>> 
>> De fondsen in cijfers (in miljoenen Euro's):
>> 
>> 2011:
>> 
>> Fonds BKVB: 25,2
>> Mondriaan Stichting: 19,7
>> Stimuleringsfonds voor de Architectuur: 9,1
>> 
>> totaal: 54,0
>> 
>> 2013:
>> 
>> Mondriaanfonds: 25,6
>> Fonds Creatieve Industrie: 11,4
>> 
>> totaal: 37,0
>> 
>> korting totaal: 31%
>> 
>> 
>> 
>> De sectorinstituten in cijfers (in miljoenen Euro's):
>> 
>> 2011:
>> 
>> NAI: 6,5
>> Premsela: 2,9
>> Virtueel Platform: 0,6
>> 
>> totaal: 10,0
>> 
>> 2013:
>> 
>> Sectorinstituut Creatieve Industrie: 7,8
>> 
>> korting totaal: 22%
>> 
>> ______________________________________________________
>> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
>> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
>> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
>> * Meer info, archief & anderstalige edities:
>> * http://www.nettime.org/.
>> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).
>> 
>> 
>> 
>> ______________________________________________________
>> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
>> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
>> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
>> * Meer info, archief & anderstalige edities:
>> * http://www.nettime.org/.
>> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).
> 
> ______________________________________________________
> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
> * Meer info, archief & anderstalige edities:
> * http://www.nettime.org/.
> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).