[Nettime-nl] AFKETSENDE VERANTWOORDELIJKHEID door Justitie & Politie voor dodelijk politieschot op 17 jarige jongen Rishi op Station Hollands Spoor 24/11/2012

[Tjebbe van Tijen via Chello <t.tijen@chello.nl>]

Dit is de begeleidende tekst van een fotomontage geplaatst op Flickr en gecommuniceerd via Facebook en Twitter

Dit is de link naar de originele versie

http://flic.kr/p/dwVg7k


DIT IS GEEN RECONSTRUCTIE MAAR EEN OBSERVATIE van het fatale schot dat een Haagse politieagent afvuurde op de 17 jarige Rishi in Den Haag afgelopen zaterdag. Het dubbelspel van "geen commentaar tot het onderzoek afgesloten is" en het bij stukjes en beetjes lekken van informatie die de politie in een niet al te kwaad daglicht moet stellen is inmiddels begonnen. 

Las vandaag dit bericht op de website van Omroep West en vond dat passen in de bekende strategie om het slachtoffer zo zwart mogelijk en de politie zo wit mogelijk af te schilderen. (1) Deed deze primitieve reconstructie op basis van de foto's die on-line staan. Wat opvalt is dat het 'blinden-profiel' van de voor onderzoek verwijderde perrontegels in de lengte as van de mogelijke kogelbaan liggen. Met mijn lekenoog denk ik dat een kogel die op zo'n profiel stuit naar rechts of links wegketst en niet onder een hoek van om en nabij de 45 graden omhoog schiet. 

Onverkwikkelijke affaire, met het kenmerkende profiel van autoriteiten die anderen gedragsregels bij zulke incidenten willen opleggen, maar niet zichzelf. 

De politie is gemachtigd geweld te gebruiken, maar dat wel met dit algemeen aanvaarde uitgangspunt: "Geen bevoegdheid zonder verantwoordelijkheid, geen verantwoordelijkheid zonder verantwoording", een kernbegrip uit een recent proefschrift  over politie en geweld door Jaap Timmer, werkzaam aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. (2)

Is het niet Justitie, Politie en Burgermeester die desgevraagd plegen te zeggen "Gaande het onderzoek geen commentaar"? Die houding moet dan door hen consequent volgehouden worden. Dat is in deze zaak geheel niet het geval. Eerst werd toegegeven dat de jongen niet gewapend was, vervolgens was er een kennelijke behoefte bij de justitiÃle autoriteiten om zich te rechtvaardigen, eerst met algemene uitspraken die het neerschieten van een ongewapende jongen moesten verzachten "dat nog niets vast stond en niets uit te sluiten" was, vervolgens de hierboven aangehaalde mededeling dat de agent mogelijk "niet gericht op Rishi heeft geschoten." 

Vervolgens worden -zoals gebruikelijk - van alle kanten al dan niet confidentiÃle gegevens over het criminele verleden van Rishi in de media verspreid. In welke mate Politie en Justitie hier een hand in hebben is natuurlijk nooit echt aantoonbaar. Wel is er altijd een discrepantie tussen de bescherming van de persoon van de schietende politieagen en die van het slachtoffer. (3)

Met de huidige 'sociale media' van het internet kunnen we het effect van dit mediabeleid direct waarnemen. De weergave van het 'eigenlijke icident', verschuift al gauw naar het aflezen van iemands kerfstok, of dat nu voor het verloop van het incident ter zake is of niet. Vluchtige journalistiek waarbij een vaak onvoldoende onderzocht verleden bepalend wordt voor de weergave van het heden.  

Een typisch voorbeeld is deze dame op Twitter op 26/11/2012, waarschijnlijk op de 'primeur' van De Telegraaf:

"Goed dat er wordt gezegd dat die #rishi geen heilige was. Hij had al veel op zijn kerfstok. Een agent schiet echt niet zomaar."

Dat is een verbijsterend kortzichtige opvatting, aangezien wij (vrijwel) zeker weten dat de politieagenten op het Station Hollands Spoor  op het moment van schieten de identiteit van Rishi nog niet kende en zo ook niet zijn strafblad. Toch heb ik enkele tientallen van zulke reacties gezien ook op 'comments' op Facebook, Twitter, Blogs en bij lezersreacties op on-line krantenberichten. Met andere woorden, verdachtmaking van een slachtoffer loont meestal. Zeker als het slachtoffer dood is.

Door deze dubbele houding komen de terloopse mededelingen van het Openbaar Ministerie en andere autoriteiten over "mogelijke afketsende kogels" in een kwaad daglicht te staan, voor degenen die met het slachtoffer sympathiseren. Dit laatste had voorkomen kunnen worden, door de politieman - ook voor zijn eigen belang - buiten dienst te stellen en dan ook echt geen mededelingen te doen lopende het onderzoek. Dit wordt des te meer duidelijk doordat inmiddels ook doodsbedreigingen aan de agent die geschoten heeft geuit zijn. (4)

Degene die dat had kunnen voorkomen is burgermeester van Aartsen die daartoe de bevoegdheid heeft. Hij had de bereffende agent met 'Schiet-Verlet' moeten sturen, dat is geen schande, maar een publiekelijk blijk van de nodige distantie, waarbij allen die betrokken zijn of zich betrokken voelen het meest gebaat zijn. Helaas deze wijsheid ontbrak hem. Van een aanvankelijk halfzacht "geen commentaar" op  26/11/2012 14:03, tot een drie uur later (17:13) later geuit medeleven in een persbericht en een brief aan de gemeenteraad met de verwanten van het dodelijke slachtoffer. (5) In de brief wordt - trouwens - niets gezegd over het buiten dienst stellen van de agent die schoot. (6) 

Wie de Facebook pagina's over deze tragedie naleest kan leren wat er onder jongeren die zich met het slachtoffer identificeren leeft. Ook de foto's van de eerste stille tocht naar het perron met al die gezichten vol van droeve woede, maken duidelijk dat de autoriteiten nu al decennia lang bij de afwikkeling van zulk soort drama's, niet in staat zijn om de opgeroepen emoties te begrijpen en de nodige empathie voor allen die betrokken zijn, niet weten duidelijk te maken. (7)

Als het uiteindelijk mogelijk blijkt toch een afketsende kogel geweest te zijn, dat de agent in kwestie naar beneden schoot op de benen, dan is wel duidelijk dat deze agent dusdanig onbekwaam in het gebruik van zijn/haar dienstwapen was. Zoiets moet bij de verplichte schiettesten geconstateerd zijn. Onverantwoord om zo'n onbekwame politieambtenaar af te sturen op een melding van een gewapend persoon op het perron van Hollands Spoor. Het betekent dat de betreffende agent of struikelde terwijl hij/zij schoot, of niet in staat was op een lichaamsgebied van het onderlij - een gebied met zo'n 80 centimeter lengte - te richten en te raken. Dat is niet zoiets als aan de buitenrand van een schietschijf schieten, maar gewoon ver naast de schietschijf schieten.

De Politiebond greep al deze tragedie aan om nog eens te wijzen op de gebrekkige training van Nederlandse politieagenten in het schieten. (8)

Ik denk dat de gebrekkige training sociale vaardigheden van de politie eerst aan de orde zou moeten komen: voorkomen is immers beter dan genezen.

"Handen omhoog of ik schiet" en dan als dat niet direct gebeurd schieten - zo lijkt nu de gang van zaken - en dat is een stompzinnige dialoog met een aan te houden verdachte. Nog afgezien van de vraag of de agenten die immers op iemand met een wapen dachten af te gaan, wel een kogelvrij vest aangetrokken hadden en  of er wel of niet eerst een waarschuwingsschot in de lucht afgeschoten is. Het zijn dat soort gegevens die doelbewust niet gegeven/gelekt worden door Justitie en Politie. 

Naschrift------------

En weer was er vandaag een voorbeeld van het regeren van Justitie op berichtgeving in de media, dit maal wel heel specifiek, als de berichtgever in deze Omroep West het juist weergegeven heeft: Omroep West zond een kort interview uit en plaatste een bericht op haar website op woensdagmiddag 28 november om 17:20  met een ooggetuige die een andere lezing geeft, een ooggetuige die ook door Justitie gehoord is: "Rishi had zijn handen in de lucht" zegt zij en vertelt vervolgens hoe geschokt ze was door het gebeuren dat zij vanaf een ander perron gezien had. In dat zelfde bericht staat al weer een reactie van Justitie: "Het Openbaar Ministerie heeft zojuist laten weten dat volgens haar de verklaring van de getuige feitelijk onjuist is." (9)

Dit is verbijsterend. Waarom geeft het OM gewoon "geen commentaar", of beperkt zich tot zoiets dat "deze getuige gehoord is en haar zienswijze meegenomen zal worden in het onderzoek."? Het mediabeleid van Justitie is een rommeltje, de distantie die van Justitie verwacht moet worden is niet aanwezig.

Die dubbelzinnigheid is kennelijk een uitvloeisel van het dualisme dat verwoord wordt in de brief van burgermeester Van Aartsen van 26/11/2012 aan de Gemeenteraad:

"Het onderzoek is nog in volle gang en daarom is het OM in deze fase van het onderzoek terughoudend in de berichtgeving. Tegelijkertijd ziet het OM het zwaarwegende maatschappelijke belang om in deze zaak het publiek te informeren."

Dit publiek informeren kan heel goed een averechts werking hebben. Vrouwe Justitia is niet voor niets geblinddoekt. Nu hebben we een Justitie die voortdurend onder de doek door naar de publieke media gluurt en dan de weegschaal laat dippen in de richting van het politie-apparaat.

Zie ook  het tableau: In Memoriam Rishi Chandrikasing: "Politie Geen Wapens Maar Woorden"
<a href="http://flic.kr/p/dwoG8g"; rel="nofollow">flic.kr/p/dwoG8g</a>

-----
(1) Omroep West 27/11/2012: "Politiekogel die Rishi doodde ketste mogelijk af via grond"
<a href="http://www.omroepwest.nl/nieuws/27-11-2012/politiekogel-die-rishi-doodde-ketste-mogelijk-af-grond#.ULTPkxvEt7Q.facebook"; rel="nofollow">www.omroepwest.nl/nieuws/27-11-2012/politiekogel-die-rish...</a>

(2) Proefschrift van Jaap Timmer uit het jaar 2005, "Politiegeweld -Geweldgebruik van en tegen de politie in Nederland"; hoofdstuk 'Toetsing van politieel geweldgebruik'; pagina 203
<a href="http://www.fsw.vu.nl/nl/Images/Politiegeweld_tcm30-261267.pdf"; rel="nofollow">www.fsw.vu.nl/nl/Images/Politiegeweld_tcm30-261267.pdf</a>

(3) De Telegraaf 26/11/2012; een bericht met 625 reacties: "Rishi had straatverbod; door Gerda Frankenhui - DEN HAAG - "De 17-jarige Rishi Chandrikasing die zaterdagochtend vroeg op een perron op station Hollands Spoor in Den Haag door de politie werd doodgeschoten, had helemaal niet op straat mogen zijn."
<a href="http://www.telegraaf.nl/binnenland/21108889/__Rishi_had_straatverbod__.html"; rel="nofollow">www.telegraaf.nl/binnenland/21108889/__Rishi_had_straatve...</a>
NB De advocaat van de familie van Rishi verklaard later aan verslaggever Vincent Veenman dat de donderdag voor het schot met de dodelijke afloop, de jeugdrechter juist besloten had dat dit avond/nachtverbod juist weer opgeheven was. Het bericht in De Telegraaf was dus onjuist. Zie video op Omroep West pagina op 1:40 voor documentatie van dit feit.
<a href="http://www.omroepwest.nl/nieuws/27-11-2012/politiekogel-die-rishi-doodde-ketste-mogelijk-af-grond"; rel="nofollow">www.omroepwest.nl/nieuws/27-11-2012/politiekogel-die-rish...</a>

(4) Omroep West 28/11/2012: "De agent die zaterdagochtend de 17-jarige Rishi dood schoot wordt met de dood bedreigd. De politie neemt de bedreigingen zeer serieus en laat weten dat de Rijksrecherche de intimidaties in het onderzoek meeneemt.
Zo staat er op een van de tegels waar Rishi om het leven kwam âthe cop will die, promiseâ. Ook in verschillende tweets wordt in harde bewoordingen gesteld dat de politieagent dood moet."
<a href="http://www.omroepwest.nl/nieuws/28-11-2012/agent-die-op-rishi-schoot-met-dood-bedreigd"; rel="nofollow">www.omroepwest.nl/nieuws/28-11-2012/agent-die-op-rishi-sc...</a>

(5) Omroep West 26/11/2012 14:03: "De Haagse burgemeester Jozias van Aartsen wil niet reageren op de dood van de 17-jarige Rishi. Dat is de jongen die zaterdagochtend door de politie is doodgeschoten op Station Hollands Spoor in Den Haag. // Van Aartsen is korpsbeheerder van de regio Haaglanden en daardoor verantwoordelijk voor de politie. Volgens een woordvoerder wil de burgemeester niet reageren zolang het onderzoek naar de toedracht nog loopt.
<a href="http://www.omroepwest.nl/nieuws/26-11-2012/van-aartsen-reageert-niet-op-dood-rishi"; rel="nofollow">www.omroepwest.nl/nieuws/26-11-2012/van-aartsen-reageert-...</a>

Omroep West 26/11/2012 17:13: "Burgemeester Jozias van Aartsen van Den Haag âbetreurtâ de 'fatale afloop van het incident' afgelopen zaterdagmorgen op station Hollands Spoor. 'Voor de naasten en vrienden van de overledene is het uiteraard een drama', schrijft de burgemeester in een brief aan de Haagse gemeenteraad."
<a href="http://www.omroepwest.nl/nieuws/26-11-2012/burgemeester-betreurt-fatale-afloop-schietincident"; rel="nofollow">www.omroepwest.nl/nieuws/26-11-2012/burgemeester-betreurt...</a>

(6) 26/11/2012 Brief Burgermeester J.J. van Aartsen aan de Haagse gemeenteraad in zake "Schietincident Hollands Spoor" in PDF formaat
<a href="http://www.omroepwest.nl/sites/default/files/Brief burgemeester Van Aartsen.pdf" rel="nofollow">www.omroepwest.nl/sites/default/files/Brief%20burgemeeste...</a>

(7) Facebook pagina van vrienden: "Rishi Chandrikasing (Stop politie geweld)"
<a href="http://www.facebook.com/events/410367709033782/410796778990875/?notif_t=event_mall_comment"; rel="nofollow">www.facebook.com/events/410367709033782/410796778990875/?...</a>

(8) Trouw 26/11/2012: 'Te weinig schiettraining bij politie' â bron: ANP
'Politiemensen vinden dat ze te weinig training krijgen voor het gebruik van hun vuurwapen. Dit wordt ook al jaren en zeker in drie rapporten bevestigd. Het is daarom niet te begrijpen dat de politieleiding en de minister van Veiligheid en Justitie dit niet laten verbeteren?', zegt voorzitter Gerrit van de Kamp van politiebond ACP maandag desgevraagd aan het ANP.

(9) Omroep West 28/11/2012 - 17:20: Ooggetuige: 'Rishi had zijn handen in de lucht' (tekstbericht + video)
<a href="http://www.omroepwest.nl/nieuws/28-11-2012/ooggetuige-rishi-had-zijn-handen-de-lucht"; rel="nofollow">www.omroepwest.nl/nieuws/28-11-2012/ooggetuige-rishi-had-...</a>
______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).