[Nettime-nl] 1981 POLITIE: GEEN WAPENS MAAR WOORDEN bij de niet noodzakelijke dood van Meta Hofman en het verband met de dood van Rishi Chandrikasing in 2012

[Tjebbe van Tijen via Chello <t.tijen@chello.nl>]

1981 POLITIE: GEEN WAPENS MAAR WOORDEN bij de niet noodzakelijke dood van Meta Hofman en het verband met de dood van Rishi Chandrikasing in 2012

Dit is de begeleidende tekst bij de reproductie van een affiche uit het jaar 1981 (POLITIE GEEN WAPENS MAAR WOORDEN) geplaatst op Flickr en gecommuniceerd via Facebook en Twitter

Voor de volledige versie ga naar deze Flickr pagina:

http://flic.kr/p/dx3qyj

"De politie moet leren geduld te oefenen, inplaats te oefenen in het raak schieten; zij moet leren haar werk te doen zonder dat zij vuurwapens draagt." Wij schreven dat met een groepje mensen in het jaar 1981 als een kreet voor een ander politiebeleid. (1)

Alsof er in al die jaren niets veranderd zo lijkt het mij toe. In 1981 hielp ik mee dit affiche en manifest op te stellen, dit naar aanleiding van de dood van de dochter van een goede vriendin Tini Hofman door een politiekogel in een situatie die om woorden en niet om kogels vroeg. 

Is er wel wat in Nederland veranderd als het om het het verkeerd of overbodig aanwenden van politiegeweld gaat?

Ik denk te weinig, alsook een groot gebrek aan publiek debat over schietincidenten De samenleving krijgt de politie die zij verdient. De mate van en het niveau van het publieke debat over gewelduitoefening door politie in de praktijk zijn bepalend. Academische studies zijn er, waarin ook aanbevelingen, maar het lijkt dat het huidige tijdsgewricht met al te stoere taal van verantwoordelijke top bestuurders over harde aanpak, de andere zachtere methoden bijna in diskrediet gebracht hebben. 

In het jaar 2005 concludeerde academisch onderzoeker van politie en geweld (zowel door de politie, als tegen de politie gericht geweld) dat de communicatie van autoriteiten over schietincidenten slecht was: "Melding en rapportage zijn gemiddeld gesproken onveranderd slecht georganiseerd." (2)

Dit is nog steeds het geval. Zie daarvoor mijn voorlopige analyse op deze web pagina's: 
"AFKETSENDE VERANTWOORDELIJKHEID door Justitie & Politie voor dodelijk politieschot op 17 jarige jongen Rishi op Station Hollands Spoor 24/11/2012"
<a href="http://flic.kr/p/dwVg7k"; rel="nofollow">flic.kr/p/dwVg7k</a>

Het lijkt mij tijd om het ideaal van "geen wapens maar woorden" opnieuw onder de aandacht te brengen. Dit ongeacht de al dan niet criminele achtergrond van de mensen die het leven gelaten hebben door politiekogels. Nederland kent geen standrecht en zelfs het leven van een misdadiger dient als dat enigszins mogelijk is gespaard te worden. Wij kennen immers ook geen doodstraf in ons land. Zeker ook omgekeerd geweld tegen politiemensen komt voor en ook dat behoeft in gelijke mate de aandacht. 

Deze affiche plaats ik hier met verwijzingen naar twee redelijk recente studies naar politie en geweld, opdat dat wat daar onderzocht en beschreven is, meer is dan enkel een academisch vertoog voor specialisten. Het zou ook goed zijn als betrokken onderzoekers en wetenschappers ook naar wegen zoeken om hun bevindingen op andere wijze dan in rapporten en proefschriften over te brengen. Wantrouwen tegen politie vlamt bij ieder incident weer op, of dat terecht of onterecht is. 

Omgaan met zulke situaties in de huidige tijd met zijn snelle verspreiding van 'informatie' alsook 'disinformatie' via sociale media vereist een geheel ander houding dan het huidige dubbelzinnige gedrag. Waarbij bij voortduring - ondanks dat het onderzoek nog loop - toch door Justitie gekozen wordt om direct op uitspraken in de media te reageren. 

De discussie over geweld als meer dan een specialisme, een uitnodiging tot algemene deelname aan deze maatschappelijke wetenschap.

- Jaap Timmer "Politiegeweld Geweldgebruik van en tegen de politie in Nederland" proefschrift Vrije Universiteit Amsterdam 2005; de volledige tekst staat vrij toegankelijk on-line in PDF formaat; de dood van Meta Hofman wordt genoemd op pagina 24, 203 en 479.
<a href="http://www.fsw.vu.nl/nl/Images/Politiegeweld_tcm30-261267.pdf"; rel="nofollow">www.fsw.vu.nl/nl/Images/Politiegeweld_tcm30-261267.pdf</a>

Het volgende langere citaat uit de slotconclusies van het onderzoek van Jaap Timmer uit het jaar 2005, gaat nog steeds op:

"Tegenover de stabilisering van de aantallen slachtoffers van politiekogels staat dat letsel en schade aan politiezijde door geweld van burgers zijn toegenomen. Op- treden door de basispolitiezorg in gevaarsituaties verloopt weinig gestructureerd. Het ontbreekt de reguliere politie in gevaarsituaties aan leiding, vaste taakverde- lingen en procedures, goede voorbereiding en gestructureerde informatie, communicatie en evaluatie. Succesvol politiewerk in gevaarsituaties bestaat uit stap voor stap, doordacht, terughoudend maar doortastend optreden. Zo behoudt de po- litie de regie en verloopt het optreden meer planmatig en vooral veiliger. Het schijnbaar onvoorspelbare gevaarselement in het politiewerk is meer voorspelbaar, beter beheersbaar en daarmee veiliger voor agent en burger te maken.

De politie en het bevoegd gezag hebben zich onvoldoende inspannen om meer en beter verantwoording af te leggen over het aangewende politiegeweld. Melding en rapportage zijn gemiddeld gesproken onveranderd slecht georganiseerd. Be- oordeling en evaluatie zijn stiefkinderen van intern beleid. De politie negeert op dit punt het politiek-bestuurlijk leidmotief in de opsporing ‘geen bevoegdheid zonder verantwoordelijkheid, geen verantwoordelijkheid zonder verantwoording’.

De gevolgen van politieel vuurwapengebruik lijken op het eerste gezicht bevredigend. Maar door de inadequate administratie en verantwoording van ander vor- men van politiegeweld, is er over aard en aantal slachtoffers van het overige poli- tieel geweldgebruik echter nog altijd weinig te zeggen. Noch de politie noch het bevoegd gezag noch het verantwoordelijke ministerie van BZK zijn er de afgelopen decennia in geslaagd om dat deel van de praktijk van het geweldmonopolie zichtbaar en controleerbaar te maken. De rechter heeft kritiek geuit op de waarborgen voor de objectiviteit van de Rijksrecherche in onderzoeken naar politiegeweld met dodelijke afloop, de verdeling van de onderzoeksverantwoordelijkheden en de wijze waarop het onderzoek is ingericht. Desondanks staat het geweldmonopolie in de Nederlandse samenleving niet principieel ter discussie, ook al zal het nooit een rustig bezit worden."
[page 521]


"Onder schot - Het vuurwapengebruik van de politie in Nederland in de periode 1978-1995" door Jaap Timmer, Jan Naeyé en Magrete van der Steeg; de hele tekst staat vrij toegankelijk on-line in PDF formaat
<a href="http://www.fsw.vu.nl/nl/Images/Onder"; rel="nofollow">www.fsw.vu.nl/nl/Images/Onder</a> Schot_tcm30-261266.pdf


Dan is er nog deze - al weer ouder studie, die wel heel specifiek ingaat op de afhandeling van een dodelijk schot door de politie en waaruit ik één aansluitnd citaat genomen heb, dat relevant kan zijn voor de afhandeling van het dodelijk schot op Rishi, dat mogelijk door een afketsende kogel veroorzaakt zou kunnen zijn. Verder is deze studie ook heel nuttig om inzicht te krijgen in de training van agenten om met hun wapen om te gaan en de verantwoordelijkheid van hun superieuren als het gaat om agenten met onvoldoende schietbekwaamheid het wapen niet af te nemen:

"Afdoening ongewilde schoten
Er zijn 35 zaken met een ongewild raak of een onbe- doeld raak schot beoordeeld. Ook deze zaken zijn oververtegenwoordigd bij de rechtszaken. Van de 15 rechtszaken betreffen er vijf een ongewild schot en twee een onbedoeld raak schot. De rechter verklaart in alle vijf de zaken met een ongewild schot schuld aan zwaar lichamelijk letsel of de dood bewezen. Daar staat tegenover dat het OM een aanzienlijk ge-deelte van de ongewilde schoten of onbedoeld rake schoten (24 van de 35) geseponeerd heeft op grond van gebrek aan bewijs. Verder maakt dit soort schoten een verhoudingsgewijs groot deel uit van de cate- gorie beleidssepots. In het licht van de uitspraken van de Nederlandse rechter is het de vraag of deze vele sepots gerechtvaardigd zijn.

Afdoening door de jaren

Voor de gehele onderzoeksperiode 1978-1995 geldt dat de meerderheid van de rake zaken op technisch- juridische gronden is geseponeerd. De laatste tien jaar is het technisch sepot verhoudingsgewijs toege- nomen. Het aantal beleidssepots betreft hooguit een drietal zaken per jaar. Over de gehele periode 1978- 1995 bezien worden politieambtenaren slechts spora- disch ter zake hun vuurwapengebruik vervolgd. De laatste tien jaar is het percentage vervolgingen ver- houdingsgewijs afgenomen
[pagina 395]

-------------
(1) Herinner mij nu nog dat het groepje dat de tekst opstelde bestond uit Tini Hofman, Miek Stranger, Auke Bijlsma (allemaal in middels overleden) en mijzelf; kort na publicatie was er nog een tragisch schietincident, ditmaal in Rotterdam waar een Kaapverdiaanse migrant doodgeschoten werd. Herinner mij nog dat wij toen samen met Kaapverdianen in de Rotterdamse binnenstad gedemonstreerd hebben. Kan de foto's daarvan even niet meer vinden... komt wel weer.

(2) Dit zinnetjes staat in het langere citaat hierboven uit het proefschrift van Timmer.

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).