Re: nettime-nl: B92 \pers

[Max Bruinsma <maxb@xs4all.nl>]

At 10:57 24-03-99 +0100, Peter Olsthoorn wrote:
>At 09:28 24-3-99 +0100, Josephine Bosma wrote:
>>Een akelig bericht om mee wakker te worden: B92 uit de lucht gehaald
>>en Veran Matic gearresteerd.
>
>...maatschappelijke relevante duidingen en onthullingen betalen
>niet meer.

Even wachten, jongens en meisjes. Netwerk (geloof ik) had gisteravond een
Nederlands sprekende medewerker van het radiostation aan de telefoon, die -
voor de zoveelste maal - waarschuwde voor het vernietigende effect dat (de
aankondiging van) NAVO acties tegen Joegoslavi� kan hebben op de oppositie
in dat land. En die het vermoeden uitsprak dat B92 tot de eerste
slachtoffers zou horen, en dat hijzelf de komende dagen scherp over z'n
schouder zal moeten kijken als hij zich op straat begeeft. Het bericht van
B92's sluiting zal voor de ochtendkranten van vandaag te laat zijn gekomen,
maar ik neem aan dat Het Parool en de NRC het zullen melden. 

Wat informatie over B92 betreft, zijn journalisten gelukkig niet
afhankelijk van n5m. En wat campagnevoeren betreft kunnen de organisatoren
van n5m blijkbaar nog wat leren van hun eigen programma. Waar Peter gelijk
aan lijkt te hebben, is de afgenomen redactionele belangstelling van de
grotere media voor goede onderzoeks journalistiek waar het maatschappelijke
en culturele onderwerpen betreft. Misschien ligt hier een taak voor Rick
van der Ploeg, die niet schroomt om de omroepen quota voor 'cultuur' voor
te schrijven - een verplichte budgetreservering voor 'maatschappelijk
relevante onderzoeks journalistiek' ;->

Kom je weer op de lastige vraag: wat is maatschappelijk relevant? (Kent u
de naam Van Doorn nog, minister van CRM onder Den Uyl, die vond dat de
kunst 'maatschappelijk relevant' moest worden? Was een niet onomstreden
concept...) Uiteindelijk wordt die 'relevantie' bevochten, niet _door_ de
media, maar in zekere zin _op_ de media. Campagnevoeren op de 'markt' van
om aandacht strijdende meningen en interpretaties. B92 heeft al eerder
laten blijken dat ze daar vrij goed in zijn. 'Relevantie' is alleen op het
niveau van het individu een vaststaand gegeven. In de volle wereld - "daar
waar het geween is, en het tandengeknars" - is 'relevantie' de resultante
van, niet alleen hard, maar vooral _goed_ roepen om boven het algehele
tumult uit te komen, en gehoord te worden. 

>...maatschappelijke relevante duidingen en onthullingen betalen
>niet meer.

Natuurlijk, een journalist moet ook eten, maar ik geloof dat Peter's
opmerking een verkeerde tegenstelling oproept - niet zozeer die tussen
onthullen en betalen, alswel die tussen 'relevantie' en gewin. Als je
werkelijk overtuigd bent van de noodzaak bepaalde zaken aan de orde te
stellen (als journalist of als burger), is de vraag of je daarvoor betaald
wordt in eerste instantie irrelevant - je zet er, zoals Peter zelf opmerkt,
"je tanden in". Dat je die bevlogenheid kunt omzetten in een betaalde
publicatie, is meegenomen, maar niet essentieel (al kan het een indicatie
zijn van de mate waarin je erin geslaagd bent je bevlogenheid zo goed te
argumenteren, dat een redactie er brood in ziet...). Maatschappelijke
relevantie is dus met nadruk _geen_ economische categorie. Het is ofwel een
statistische (of mooier: culturele) variabele - dat wat de maatschappij
relevant vindt - ofwel een persoonlijke stellingname. Ik zeg dat met
nadruk, omdat, principieel gesproken, Peter dezelfde fout maakt als die hij
zijn voor het grote geld kiezende collega's verwijt, wanneer hij stelt dat
"maatschappelijk relevante onthullingen en duidingen" niet meer betalen.
Martha Gelhorn had het niet over haar inkomen, toen ze, op de vraag naar de
relevantie van haar oorlogsverslaggeving, zei: "We must at least squeak."

Max Bruinsma


--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.